Δευτέρα 23 Δεκεμβρίου 2013

Ο θάνατος του Νεογέννητου


Του Χρήστου Γκουνέλα,
Θεολόγου


     Ποτέ δεν αγκαλιάστηκε ο θάνατος τόσο από τη ζωή όσο με τη γέννηση του Θεανθρώπου. Οσμή θανάτου είχε η ανθρώπινη ζωή, όταν γεννήθηκε ο Χριστός και την ίδια οσμή πήρε και ο Χριστός με τη γέννησή Του.
     Με πολλή σοφία ο αγιογράφος εικονίζει το Νεογέννητο ήδη μέσα σε νεκρική λάρνακα, προεικόνιση του Σταυρικού θανάτου που αναμένει το Θείο Βρέφος. Η ζωή Του μάλιστα κινδυνεύει από την πρώτη μέρα. Ένα Βρέφος που γεννιέται αθόρυβα και ταπεινά, καθίσταται «επικίνδυνο» για τους ηγέτες του κόσμου τούτου.
     Από τότε μέχρι και σήμερα γεννιέται κάθε Χριστούγεννα, κάθε μέρα, μέσα μας και έξω μας, ξανά και ξανά το ίδιο Θείο Βρέφος. Γεννιέται συνεχώς, γιατί συνεχώς πεθαίνει και ανασταίνεται.
     Το εμπόριο της Γιορτής (όσο έχει απομείνει λόγω οικονομικής κρίσης), ο Santa Claus, το…χαμένο – στις σύγχρονες μέρες - νόημα  των Χριστουγέννων θα απασχολήσει και πάλι τους πιο…βαθυστόχαστους.

Δευτέρα 9 Δεκεμβρίου 2013

Κακό να κάνω στους κακούς; - Μια ανθρωπολογική ματιά στο έργο του Ρενέ Ζιράρ



Συζητούν: 
Γιάννης Δ. Ιωαννίδης, μεταφραστής,
Θεόδωρος Ζιάκας συγγραφέας, και
ο πρωτοπρεσβύτερος Νικόλαος Λουδοβίκος 
 
Συντονίζει ο θεολόγος Βασίλης Ξυδιάς
 
Θέμα: Κακό να κάνω στους κακούς; 
Μια ανθρωπολογική ματιά στο έργο του Ρενέ Ζιράρ (Rene Girard)
 
Διοργάνωση στρογγυλού τραπεζιού: Διαδικτυακό περιοδικό Αντίφωνο. 
 
Πέμπτη 12 Δεκεμβρίου 2013 7:00μμ Πολιτιστικό Κέντρο της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Αθηνών 
(οδ. Μεγ. Βασιλείου 15 -Ρουφ) δεύτερος παράλληλος δρόμος πίσω από το κτήριο του Μουσείου Μπενάκη. 
 
Με το μετρό, στάση «Κεραμεικός», βγαίνουμε στην έξοδο «Κωνσταντινουπόλεως» και μετά, παίρνοντας την οδό Δεκελέων, συναντάμε τη Μεγάλου Βασιλείου. 
Με το λεωφορείο είναι η στάση «Καμπά» (αρ. γραμμής 049 και 815) ή η στάση «Πέτρου Ράλλη» (αρ. γραμμής 838, 914, Β18 και Γ18). 

Πηγή: Αντίφωνο
 


Τρίτη 26 Νοεμβρίου 2013

Το Φινλανδικό θαύμα στην Παιδεία


Του Γιώργου Δελαστίκ

Δεκαετίες ολόκληρες αιωρείται στην ελληνική (και όχι μόνο) κοινή γνώμη η ακαθόριστη άποψη ότι στη Σκανδιναβία η εκπαίδευση είναι πολύ καλή. Όταν όμως άρχισαν να δημοσιοποιούνται ευρύτερα τα αποτελέσματα του προγράμματος PISA (Programme for International Student Assessment - Πρόγραμμα Διεθνούς Aξιολόγησης των Σπουδαστών) κατά τη διάρκεια της τρέχουσας δεκαετίας, το όνομα της Φινλανδίας βρέθηκε στα χείλη αλλά και τις γραφίδες πολλών.
Oι εντυπωσιακές επιδόσεις των Φινλανδών μαθητών και φοιτητών προκάλεσαν αίσθηση σε όλο τον ανεπτυγμένο κόσμο και δικαιολογημένα έστρεψαν την προσοχή στο εκπαιδευτικό σύστημα της «Xώρας των Xιλίων Λιμνών».
Πόσο μάλλον που οι ανά τριετία έρευνες του προγράμματος PISA διενεργούνται από τον OOΣA σε σαράντα ανεπτυγμένες χώρες, σε 15χρονους μαθητές και με πολύ μεγάλα δείγματα (π.χ. στη Φινλανδία εξετάστηκαν 6.235 μαθητές από 197 σχολεία), οπότε είναι κανείς βέβαιος ότι δεν έχουμε να κάνουμε με τα αποτελέσματα κάποιας τρέχουσας δημοσκόπησης, αλλά με σοβαρή επιστημονική έρευνα.

Σάββατο 16 Νοεμβρίου 2013

Ελευθερία. Πάντα ζητούμενο...


Χρόνια Πολλά σ' αυτούς που δεν εξαργυρώνουν τους αγώνες τους και σ' αυτούς που το τρίπτυχο: Ψωμί - Παιδεία - Ελευθερία παραμένει πάντα ζητούμενο...

Δευτέρα 28 Οκτωβρίου 2013

Όχι στον πόλεμο, ναι στην ειρηνική συνύπαρξη των λαών


Όταν έλιωσαν τα χιόνια στα βουνά της Αλβανίας, βρέθηκαν Έλληνες και Ιταλοί στρατιώτες με τον οπλισμό τους πεθαμένοι αγκαλιά.
Η παραπάνω απεικόνιση συμβολίζει την άρνηση στον πόλεμο και σ' αυτούς που τον προκαλούν. Η Ναζιστική Θηριωδία υπήρξε μια από τις μελανότερες σελίδες της ανθρώπινης ιστορίας. Το αυγό όμως του Νεοναζισμού  εκκολάφθηκε πρόσφατα  και στην πατρίδα μας της οποίας οι σελίδες της ιστορίας είναι διαχρονικά εμποτισμένες με αίμα στους αγώνες για Ελευθερία, Εθνική Ανεξαρτησία και Δημοκρατία.
Είναι επιτέλους καιρός η Ελληνική Δημοκρατία δια των κοινοβουλευτικών της αντιπροσώπων και όχι μόνο, μέσα στα πλαίσια ενός ανοιχτού δημόσιου διαλόγου, να αναρωτηθεί ανυπόκριτα για την ποιότητά της προλαμβάνοντας έτσι γεγονότα σαν αυτά που συμβαίνουν τελευταία στην πατρίδα μας παρά καταστέλλοντας  τα και μόνο.

Χ.Γ.

Τρίτη 23 Ιουλίου 2013

Στην περήφανη Κρανιά Ελασσόνας το 15ο Διεθνές Φεστιβάλ Πολυφωνικού Τραγουδιού


Στην ηρωϊκή και περήφανη Κρανιά Ελασσόνας κάνει μια μεγάλη στάση ,φέτος,το «ΠΟΛΥΦΩΝΙΚΟ ΚΑΡΑΒΑΝΙ 2013»,στα πλαίσια του «15ου ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΠΟΛΥΦΩΝΙΚΟΥ ΤΡΑΓΟΥΔΙΟΥ»,στο μεγάλο ταξίδι των φωνών από το τέλος Ιουλίου μέχρι τα μέσα Αυγούστου , από τη Βουλγαρία ως την Κάτω Ιταλία.

Το μεγάλο ταξίδι των φωνών που διαρκώς ξαναρχίζει, ανανεώνοντας προορισμούς, διευρύνοντας προορισμούς, καλωσορίζοντας νέους συνταξιδιώτες, περνά φέτος από την πανέμορφη Κρανιά Ελασσόνας ,το Σάββατο 27 Ιουλίου 2013 και ώρα 9 μ.μ. . στο προαύλιο του 1ου Δημοτ. Σχολείου Κρανιάς ,με οικοδεσπότη τον δραστήριο Σύλλογο Κρανιωτών Λάρισας και Περιχώρων » Η ΞΗΡΟΚΡΑΝΙΑ» ,που φιλοξενεί φέτος και έχει τη γενική ευθύνη, την 15η Διεθνή Συνάντηση Πολυφωνικού Τραγουδιού .

Πρόκειται για μια μεγάλη και μακρόχρονη συνεργασία του Δικτύου «ΠΕΡΡΑΙΒΙΑ» και της ΑΜΚΕ «ΑΠΕΙΡΟΣ» και έτσι το Πολυφωνικό Καραβάνι 2013,περνά και φέτος ,για τέταρτη χρονιά , από τις παρυφές του Ολύμπου και σμίγει στο διάβα του την καρδιά των Βαλκανίων με την καρδιά της Μεσογείου και έχει ως κέντρο των εκδηλώσεών του στην πολύφωνη « Άπειρο» Ήπειρο.

Παρασκευή 12 Ιουλίου 2013

Τὸν Κύριον ὑμνεῖτε, καὶ ὑπερυψοῦτε εἰς πάντας τοὺς αἰῶνας.


του Κώστα Νούση,
Θεολόγου - Φιλολόγου ΑΠΘ

Τν Κύριον μνετε, κα περυψοτε ες πάντας τος αἰῶνας.
Τον Κύριο υμνείτε και δοξολογείτε σε όλους τους αιώνες.

Εὐλογετε, πάντα τ ργα Κυρίου, τν Κύριον· μνετε κα περυψοτε ατν ες τος αἰῶνας.

Δοξολογείτε πάντα τα κτίσματα Κυρίου τον Ποιητή τους· υμνείτε και υπερυψώνετε Αυτόν εις τους αιώνες.

Εὐλογετε, γγελοι Κυρίου, ορανο Κυρίου, τν Κύριον· μνετε κα περυψοτε ατν ες τος αἰῶνας.

Ευλογείτε οι Άγγελοι του Θεού και όλα τα ουράνια τάγματα και στερεώματα τον Κύριο· υμνείτε και δοξάζετε Αυτόν εις τους αιώνας.

Κυριακή 23 Ιουνίου 2013

Η Πεντηκοστή και ο μεγάλος άγνωστος...!


Του Κώστα Νούση,
Θεολόγου - Φιλολόγου ΑΠΘ

Τι πραγματικά λείπει από τον άνθρωπο; Τι εξηγεί και τον ερμηνεύει; Τι όντως τον πληροί και τον αναπαύει; Πού βρίσκεται η χαρά και η αληθινή του ευτυχία; Ή, μάλλον, υπάρχει αυτό το μέγεθος; Υπάρχει άραγε μια σταθερή αλήθεια και απάντηση για το αναρίθμητο σμήνος των αποριών που διατρέχουν την ανθρωπότητα διαχρονικά; Τι ή ποιος τελικά είναι η αρχή και το τέλος μας, ο σκοπός και το νόημα το δικό μας και των άπειρων όντων που μας περιβάλλουν;
Ναι, υπάρχει όντως κάτι που νοηματοδοτεί, ερμηνεύει και ζωογονεί τα πάντα. Είναι ο μεγάλος άγνωστος, ο μυστικός επισκέπτης και αφανής ευεργέτης του σύμπαντος. Είναι το Πνεύμα το Άγιον, ο Παράκλητος, το Πνεύμα της Αληθείας, Αυτός που μας έπλασε και μας κρατάει αιώνια στο είναι, στη ζωή. Είναι Αυτός που μας αγαπάει περισσότερο από τον εαυτό μας, που μας συνέλαβε στο νου του προαιωνίως και εγχρόνως μας έκτισε από το μηδέν ως τα πιο λατρεμένα και προνομιούχα του παιδιά με το μεγάλο δώρο να είμαστε και να γίνουμε όπως Αυτός.
Ποιο είναι το Πνεύμα; Είναι μια απλή δύναμη; Μια απρόσωπη οντότητα; Μια απρόσιτη ή εκκεντρική ύπαρξη που έτυχε, καλώς ή κακώς, να είναι η αρχή των όντων και το πιο ισχυρό Ον; Όχι, τίποτε από αυτά δεν ισχύει. Αντιθέτως, είναι ο ταπεινός Παράκλητος, ο πλέον αγαθός και απλός Θεός του κόσμου, που εποίησε τα πάντα μέσα από μια «καρδιά» γεμάτη ζεστασιά και έρωτα προς όλους και όλα. Δεν είναι μια ψιλή δύναμη ή διάσταση του σύμπαντος, αν και Αυτός είναι ο δημιουργός κάθε αντίστοιχης πραγματικότητας. Δεν είναι μια ψυχρή ενέργεια που διατρέχει τη συμπαντική απειρότητα, αν και Αυτός είναι η πηγή κάθε ενέργειας που γνωρίζουμε ή θα γνωρίσουμε. Είναι ένα Πρόσωπο. Και για αυτό είναι κάποιος με τον οποίο μόνον ένας τρόπος γνώσης και επαφής υπάρχει: αυτός της σχέσης, της διαπροσωπικής περίπτυξης σε ένα ευρύ φάσμα από αυτό της γαμικής συνάφειας έως και της αιώνιας κολαστικής διάζευξης.

Σάββατο 22 Ιουνίου 2013

Η Σχέση της Δημιουργίας του Σύμπαντος με την παρατήρηση



Από τον Παρασκευά Λιβάνη,
Φυσικό


Εισαγωγή
       Ο τίτλος του άρθρου «Η σχέση της δημιουργίας του Σύμπαντος με την παρατήρηση» δημιουργεί την εντύπωση ότι πρόκειται για ένα θέμα μεταφυσικής. Όμως, όπως θα φανεί από τις λεπτομέρειες, πρόκειται για ένα θέμα, καθαρά Φυσικής. Η Φυσική και η μεταφυσική έχουν ένα κοινό σκοπό, να μας βοηθήσουν να κατανοήσουμε τη φύση και τους νόμους που τη διέπουν. H Φυσική χρησιμοποιεί την παρατήρηση και τα πειράματα. H μεταφυσική είναι η άγνωστη Φυσική. Χρησιμοποιεί, εκτός από τη λογική, και τη διαίσθηση. H μεταφυσική ερευνά και το υλικό Σύμπαν αλλά και τον εσωτερικό νοητικό και υπερνοητικό κόσμο. Το θέμα του άρθρου θα συζητηθεί με λογικούς συλλογισμούς από την επιστήμη του μικρόκοσμου, την Κβαντομηχανική καθώς και με ερμηνείες από αντίστοιχα πειράματα.

Η παρατήρηση επηρεάζει τα φαινόμενα
       Οι φυσικοί στην αρχή του εικοστού αιώνα, μελέτησαν τις κινήσεις των σωματιδίων της ύλης. Από τις παρατηρήσεις και τα πειράματα τους δημιουργήθηκε η επιστήμη του μικρόκοσμου, η Κβαντομηχανική. Μέχρι τότε, επικρατούσε η αιτιοκρατία και το μηχανιστικό μοντέλο της φύσης. Τα πειράματα όμως της Κβαντομηχανικής έδιναν διαφορετικά αποτελέσματα με τις ίδιες συνθήκες. Δηλαδή, καταργούσαν την αιτιοκρατία και το μηχανιστικό μοντέλο της φύσης. Αυτό γιά τους φυσικούς ήταν ένα μυστήριο. Η λύση του μυστηρίου ήρθε από τον Werner Karl Heisenberg, ο οποίος ισχυρίστηκε ότι η παρατήρηση των σωματιδίων από ένα ον με συνείδηση, τα επηρεάζει και δεν υπάρχει κανένας τρόπος να το αποφύγουμε αυτό.

Τρίτη 18 Ιουνίου 2013

Αληθώς ανελήφθη

Η Ανάληψη του Κυρίου

Του Ελευθέριου Βάσσου,
Θεολόγου - Φιλολόγου

Στην αποκαλυπτική εποχή μας τα αμείλικτα ερωτήματα δε χωρούν αναβολές. Γιατί ο Αναστημένος Ιησούς Χριστός αναλήφθηκε στον ουρανό; Γιατί απομακρύνθηκε από κοντά μας και δεν παρέμενε αενάως στη γη; Θα ήταν εδώ για τον καθένα «και εκ πασών των θλίψεών μου έσωσέ με»1. Θα μιλούσε και θα θαυματουργούσε ακόμα. Θα Τον γνώριζαν όλοι οι άνθρωποι όλων των εποχών. Θα Τον βλέπαμε σε απευθείας μετάδοση! Κι όμως, Αυτός επιλέγει να αποστασιοποιηθεί από το ιστορικό παρόν ως φυσική Θεανθρώπινη παρουσία.
    Αν ο Αναστάς εκ νεκρών παρέμενε αδιαταράκτως αιώνια επί της γης, θα γινόταν ο απόλυτος οικουμενικός δικτάτορας. Σαν κι αυτόν που παρουσιάζουν η παπική κοσμοκρατορία, οι προτεσταντικές αεροηθικολογίες, οι παλαιοημερολογίτικες δαιμονολογίες. Θα επαλήθευε νοοτροπίες, όπως η ραβινική αλαζονεία, ο κορανικός ολοκληρωτισμός, η γιογκική αυτοεκμηδένιση, η νιρβανική αφασία, οι φιλοσοφικοθρησκευτικές ουτοπίες, οι παραψυχολογικές νευρώσεις και ο φιλαθλητικός πρωτογονισμός. Θεωρητικός σύμμαχος της καπιταλοσοσιαλιστικής - ιδεολογικής - τρομοκρατίας. Παρόμοιος με ορισμένες τάσεις παραχάραξης της ορθόδοξης εμπειρικής θεολογίας.

Πέμπτη 13 Ιουνίου 2013

"Ο βρεφικός θρήνος..." (Μια αληθινή ιστορία)

του π.Θωμά Ανδρέου,

Σ’ έναν ναό των Αθηνών, περιγράφηκε η ιστορία αυτή. Μέσα από το μυστήριο της εξομολογήσεως ζωντάνεψε ο χρόνος , οι θύμισες έγιναν δάκρυα μετανοίας για έναν άνθρωπο, που επί πενήντα συναπτά έτη βρισκόταν αναμέσο της φλογός της συνειδήσεως, φλογός η οποία άσβεστος κατέκαιε επί μισόν αιώνα την τεταραγμένην ψυχήν. Ο μεγαλύτερος εχθρός του ανθρώπου, είναι ο ίδιος του ο εαυτός… Ας αφήσουμε την εξέλιξη της διηγήσεως και ας σταθούμε σιωπηλοί έναντι μιας θλιβεράς αληθινής ιστορίας, από αυτές που μόνον η ιδία η ζωή μπορεί να παραστήσει…
-Πάτερ, σας παρακαλώ θερμώς, να με δεχθείτε να εξομολογηθώ !
Μία ηλικιωμένη κυρία ογδοηκοντούτης, με παρακλητικό πλην επίμονον βλέμμα, ζητούσε από τον Ιερέα να την ακούσει. Ζητούσε να δεχθεί το βάλσαμον της παρηγορίας , καθ’ ον τρόπον εδέχθει την ενστάλαξη ελαίου και οίνου επί των αιμοροούντων πληγών του, ο δυστυχής της ευαγγελικής παραβολής άνθρωπος ο εμπεσών εις τους ληστάς , υπό του καλού Σαμαρείτου. Ο Ιερεύς, αμέσως  εφόρεσε το Ιερόν επιτραχείλιον, τον ποταμόν της Θείας Χάριτος και του ελέους του Θεού, εις τους ανθρώπους. Αφού εκάθισαν αντικριστά, η σεβασμία κυρία ξεκίνησε να διηγείται διακόπτουσα μόνον την διήγησιν της, για να ακουσθεί ένας βαθύς αναστεναγμός, επισφράγισμα οδυνηρόν του πόνου της ψυχής της.
-Πάτερ, είμαι ογδόντα ετών. Βρίσκομαι πλέον στην δύση της ζωής μου… Αισθάνομαι πως το τέλος εγγίζει, δεν θέλω να φύγω με ένα κρίμα που για πενήντα ολόκληρα χρόνια βασανίζει την ψυχή μου. Κρίμα δυσβάστακτον που ουδέποτε και σε κανέναν μέχρι σήμερα εκμυστηρεύτηκα.  Η ιστορία που θα σας διηγηθώ, έγινε αιτία για πενήντα χρόνια να καίγομαι στην φλόγα της συνειδήσεως μου. Να ξυπνώ τα βράδια από ένα βρεφικό κλάμα, έναν ατέλειωτο θρήνο που ηχεί μέσα στα αυτιά μου .
Στην ζωή μου, άκουσα πολλές φορές βρέφη να κλαίνε. Ποτέ ξανά όμως έτσι….

Παρασκευή 31 Μαΐου 2013

Ο αρχαιοελληνικός πολιτισμός και η νόθα δυτικοευρωπαϊκή συνέχειά του



 Του Σωτήρη Γουνελά,

Ο Κ. Παπαιωάννου είναι ένας εξαιρετικός φιλόσοφος-μελετητής-οραματιστής. Τα έργα του είναι κάτι ανάμεσα σε δοκίμιο-μελέτη αλλά καθένα τους προδίδει μεγάλη αναζήτηση, εποπτεία και εγρήγορση. Αυτό σημαίνει γνώση και εμβάθυνση σε περιοχές του λόγου και του πνεύματος αρχαιότερες και νεώτερες. Στις αρχαιότερες περιλαμβάνονται η αρχαία Ελλάδα με την τραγικούς της, τη φιλοσοφία της και την ιστορία της, η Π. Διαθήκη με έμφαση στους προφήτες και η ιστορία των Εβραίων, η χριστιανική παράδοση ανατολική και δυτική, ενώ στις νεώτερες βασικά έργα του ευρωπαϊκού πολιτισμού όπως των  Καντ, Χέγκελ, Μαρξ. Όμως δεν μένει εκεί. Αναπτύσσει μια σκέψη σπουδής κριτική και ακονισμένη καθώς τον ενδιαφέρει να εντοπίσει τον πυρήνα ή τους πυρήνες του ευρωπαϊκού λόγου ή της ‘περιπέτειας του πνεύματος’, όπως γράφει στη εισαγωγή στην Αποθέωση της ιστορίας ο Γ. Καραμπελιάς. Επιχειρώντας να εμβαθύνει μέσα τους, απομονώνει ιδιαίτερες πλευρές τους και παραλληλίζει με αρχαιότερα έργα ή συγκρίνει εποχές και ιστορικές περιόδους αρχαιότερες με νεώτερες.

Εάν μελετήσει κανείς το έργο του θα βρεθεί μπροστά στα ερωτήματα: ποιός είναι ο σημερινός άνθρωπος και από πού έρχεται; ποιός είναι ο έλληνας ή ο ευρωπαίος κάτοικος μιας χώρας της Ευρώπης, ποιός ο αλλοδαπός που περιφέρεται ή εγκαθίσταται εκεί, ποιός ο φοιτητής που πηγαινοέρχεται ανάμεσα Αμερική και Ευρώπη, ποιός ο επιχειρηματίας, ο καθηγητής, ο τεχνικός; Ποιός είναι και τί σχέση μπορεί να έχει ο άνθρωπος αυτός με το ‘εδιζησάμην εμεωυτόν’ του Ηράκλειτου, με το ‘γνώθι σαυτόν’ του μαντείου και του Σωκράτη και με το ‘η βασιλεία των ουρανών εντός υμών έστιν’ του Ευαγγελίου; Και τέλος ποιός είναι ο άνθρωπος αυτός σε σχέση με τον σύγχρονο μηδενισμό;

Τετάρτη 22 Μαΐου 2013

Μια ρεαλιστική «πολιτική ουτοπία»



του Χρήστου Γιανναρά,

Ο όρος «πολιτική ουτοπία» δηλώνει στόχους πολιτικούς αντικειμενικά ανέφικτους. Mπορεί όμως να δηλώνει και στόχους απλώς υποκειμενικά απροσπέλαστους. Eίναι άλλο πράγμα οι δεδομένοι, φανερά για όλους ανυπέρβλητοι αποκλεισμοί από μεγαλεπήβολες στοχεύσεις, και εντελώς άλλο η υποκειμενική ανικανότητα, απαιδευσία ή ατολμία που αποκλείει τους διαχειριστές της πολιτικής εξουσίας από ζωτικές σκοποθεσίες.


H διάκριση του ρεαλιστικού από τον ουτοπικό χαρακτήρα μιας πολιτικής στόχευσης, η «αντικειμενική» της εκτίμηση, δεν είναι καθόλου εύκολη – καθόλου συνάρτηση της «γνώμης των πλειόνων»: O ταλαντούχος ηγέτης ενδέχεται να βλέπει δυνατότητες, εκεί που εμείς οι υπόλοιποι βλέπουμε μόνο αποκλεισμούς – όπως ο προικισμένος ζωγράφος βλέπει χρώματα, εκεί που εμείς διακρίνουμε μόνο κλιμακώσεις του γκρίζου. Tυπικό παρακολούθημα της ιστορικής παρακμής του Eλληνισμού σήμερα είναι και η συλλογική, παραλυτική των πάντων ακρισία: η άνοδος σε καίριες ηγετικές θέσεις ακόμα και ανθρώπων με φανερή διανοητική υστέρηση, η ανάθεση καίριων πολιτικών ευθυνών σε εντελώς αδοκίμαστους για το πολιτικό τους ταλέντο «τεχνοκράτες». (Θυμηθείτε: Δημ. Δρούτσας, υπουργός Eξωτερικών!, Γ. Παπακωνσταντίνου και I. Στουρνάρας, «τσάροι» της Oικονομίας!, Πάνος Παναγιωτόπουλος, υπουργός Eθνικής Aμυνας! και πλήθος ανάλογα).

Κυριακή 12 Μαΐου 2013

Ιερώνυμος: Η Ελλάδα θα βγει από το αδιέξοδο


«Μεγάλο κεφάλαιο της ιστορίας μας» και «Ελλάδα έξω από τα σύνορα της Ελλάδος» χαρακτηρίζει την Ομογένεια σε συνέντευξή του στην ημερήσια ομογενειακή εφημερίδα «Εθνικός Κήρυκας» ο Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και πάσης Ελλάδος Ιερώνυμος, ο οποίος, όπως σημειώνεται, είναι ο πρώτος Προκαθήμενος της Εκκλησίας της Ελλάδος που επισκέπτεται επίσημα την Ελληνοαμερικανική κοινότητα τα τελευταία πενήντα χρόνια.




Ο Αρχιεπίσκοπος Ιερώνυμος είναι προσκεκλημένος του Αρχιεπισκόπου Αμερικής Δημητρίου και θα ξεκινήσει την επίσκεψή του την Τετάρτη 15 Μαΐου από τη Βοστώνη, όπου το Σάββατο στις 18 Μαΐου θα αναγορευθεί επίτιμος διδάκτωρ Θεολογίας από τη Θεολογική Σχολή του Τιμίου Σταυρού. Την επομένη μέρα το βράδυ, θα μεταβεί στη Νέα Υόρκη.

Σε ερώτηση «πώς τα βγάζετε πέρα οικονομικά» για τη συμβολή της Ελληνικής Εκκλησίας σε ευπαθείς κοινωνικές ομάδες του Ελληνικού λαού, ο Αρχιεπίσκοπος Ιερώνυμος είπε: «βοηθούν όλοι οι Έλληνες ακόμα και οι πτωχοί, λιγότερο οι πλούσιοι», ενώ επισήμανε και τη βοήθεια της Ομογένειας, λέγοντας «θα πρέπει να αναφερθούμε και στη βοήθεια πολλών ομογενών, της Αμερικής και άλλων χωρών, που συνεισφέρουν μέσω των Ορθοδόξων και άλλων Εκκλησιών».

Σάββατο 4 Μαΐου 2013

Ανάσταση: ένα παραμύθι για μεγάλους (;)




Του Κώστα Νούση
Θεολόγου-Φιλολόγου

Διαλεγόμενος με τους γυμνασιόπαιδες – και δι’ αυτών με  τα οικογενειακά τους περιβάλλοντα ως κατ’ εικόνα εκείνων παράγωγα - για το θέμα της Ανάστασης, δεν αποφεύγεις πολλές φορές τη θλιβερά τραγική διαπίστωση πως αυτή δε συνιστά πλέον για τον σύγχρονο άνθρωπο γεγονός πίστης, αλλά μάλλον μύθο (εθνικής προέλευσης και παραδοσιακής κατανάλωσης κυρίως) στην καλύτερη των περιπτώσεων, να μην πω παραμυθάκι που κυκλοφορεί με μια διάθεση θυμηδίας και με κάποια ειρωνικής απόχρωσης ευτραπελία. Όταν, μάλιστα, πληροφορείσαι πως τέτοια και τόση αγνωστικιστική ρευστότητα κυκλοφορεί στις ψυχές ουκ ολίγων παλαιότερων Νεοελλήνων, ανθρώπων πιο «φυσικών» και όμορων εξ επόψεως χρονικής και ψυχοσυνθετικής στις ελληνοχριστιανικές μας ρίζες – διότι, όπως και να το κάνουμε, οι νεότερες γενιές αποτελούν φωτοκόπιες της παγκοσμιοποίησης και προκάτ του εξαμερικανισμένου και γενικότερα του δυτικού τρόπου ζωής – τότε στ’ αλήθεια καταθλίβεσαι. Και αναπόφευκτα σου ’ρχεται στον νου το προφητικό παράπονο του Κυρίου: «πλην ο Υιός του ανθρώπου ελθών άρα ευρήσει την πίστιν επί της γης» (Λουκ. 18:8);

Τρίτη 30 Απριλίου 2013

Η Μεγάλη Εβδομάδα των μεγάλων ανατροπών


Του Χρήστου Γκουνέλα,
Θεολόγου

  Η Μεγάλη Εβδομάδα  των μεγάλων αθόρυβων ανατροπών έχει ήδη ξεκινήσει.
  Ο Χριστός ανεβασμένος σ’ ένα γαϊδουράκι εισέρχεται στα Ιεροσόλυμα με το λαό να τον υποδέχεται «μετά βαΐων και κλάδων» φωνάζοντας το «Ωσσανά».
Ο Βασιλιάς των πάντων «επί πώλου όνου».  
  Πόσο όμως ευμετάβολοι είναι οι άνθρωποι και ανατρεπτική η ίδια η ζωή; Σε λίγες μέρες, οι ίδιοι που τώρα λένε το  «Ωσσανά» θα φωνάξουν  μπροστά στον Πιλάτο το «Σταύρωσον Αυτόν».
  Κι όμως, αυτοί δεν είναι μόνο κάποιοι άλλοι παλιά, αλλά και εμείς οι ίδιοι σήμερα…
  Λίγο πριν το Γολγοθά, μια πόρνη πλησιάζει το Χριστό. Αδειάζει όλο το μύρο στα πόδια Του και ενώ τα δάκρυά της ρέουν ασταμάτητα σκουπίζει με τα μαλλιά της τα πόδια του Ιησού. Μεγάλη η μετάνοια της. Η πόρνη δεν είναι μια ανώνυμη… είσαι εσύ…
  Την ίδια ώρα που η πόρνη μετανοεί, ένας μαθητής συμφωνεί με τους παρανόμους την παράδοσή Του. Έζησε το διδάσκαλό Του για τρία χρόνια. Τον άκουσε να μιλάει. Είδε παράλυτους να περπατούν, τυφλούς να βλέπουν…τίποτα όμως απ’ αυτά δεν τον σταμάτησε. Ο μαθητής πήρε ήδη την απόφασή του και με φίλημα προδίδει το Διδάσκαλο. Αυτός ο μαθητής δεν είναι ο Ιούδας…είσαι εσύ...
  Ο Χρίστος σύρεται σε δίκη παρωδία μπροστά στη θρησκευτική και πολιτική εξουσία. Κάποιος νίβει τα χέρια του για το αίμα Τούτου. Αυτός δεν είναι ο Πιλάτος…είσαι εσύ…
  Την ώρα των ανακρίσεων, κι άλλος μαθητής, αυτός που είχε υποσχεθεί στο Διδάσκαλο ότι θα είναι πάντα κοντά Του, είναι ο ίδιος τώρα που Τον απαρνείται τρεις φορές και όταν ανοίγουν τα μάτια της ψυχής του τότε κλαίει πικρά για αυτήν του την άρνηση. Αυτός δεν είναι ο Πέτρος, αλλά και πάλι είσαι εσύ…
  Έφθασε η συγκλονιστική ώρα του Σταυρού. Κοντά Του είναι ένας μαθητής. Μόνο ένας…
  Πλησιάζει η ώρα του τέλους…Ανάμεσα σε δυο ληστές. Ο ένας Τον επιτιμά γιατί δεν τους σώζει. Ο άλλος πιστεύει ότι Εκείνος, ο Σταυρωμένος, είναι ο Θεός!
  Πώς είναι  δυνατόν ο παντοδύναμος Θεός να σταυρώνεται ως κακούργος από τους ανθρώπους; Πού είναι η Δικαιοσύνη Του; Γιατί αν είναι Υιός Του, όπως λέει, δεν τον σώζει παρά μόνο τον αφήνει  αδίκως να πονάει;
   Κοίταξέ Τον πάνω στο Σταυρό…Τον πιστεύεις; Δεν είναι ο Θεός. Είσαι εσύ!
   Στρέψε και το βλέμμα σου δεξιά Του και αριστερά Του δεν είναι ληστές· είσαι και πάλι εσύ!
-«Νερό…», «διψώ…»
-«Να, το ξίδι… πιες»
-«Τετέλεσται…».
  Ο Θεός νεκρός στον Άδη. Ο Θεός με έναν μετανοημένο ληστή στον Παράδεισο. Εξέλιπαν οι…ενάρετοι; Μα τόσο αγάπησε έναν ληστή;
Σιγή…
  Ο Ιωσήφ ο από Αριμαθαίας ζητά το άψυχο σώμα του ξένου:
- «Δός μοι τούτον τον ξένον» .
  Να κι ένα γνώριμο πρόσωπο πλάι στον… ξένο. Ήταν πάντα κοντά Του. Είναι η μάνα Του. Είναι η κάθε μάνα. «Ω γλυκύ μου έαρ».
  Ο ξένος αυτός, που κείτεται άψυχος δεν είναι και τόσο…ξένος. Είσαι εσύ.
  Μετά τις ανατροπές ησυχία…Βουβός πόνος για έναν ξένο.
  Θα κρατήσει το λόγο Του; «Θα ανοικοδομήσει το ναό»  σε τρεις μέρες;
  Ο Σταυρωμένος Θεός θα μείνει στο μνήμα; Θα τον κρατήσει ο λίθος και οι Ρωμαίοι Στρατιώτες;
  Ποιός είναι Εκείνος ο… κηπουρός; Σαν ξένος και σαν φίλος μοιάζει… «Να τον αγγίξω να δω;». «Είναι Εκείνος;». «Φλέγεται η ψυχή μου…». «Ο Κύριός μου και ο Θεός μου…».
«Χριστός Ανέστη». Δεν είναι ξένος, είσαι εσύ…


Χ.Γ.

Κυριακή 14 Απριλίου 2013

"Ώρες", Η κορυφαία συναυλία των ημερών του Θείου Πάθους στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών



Με χαρά, φίλες και φίλοι του Ιστολογίου μας, λάβαμε από τη φίλη και καταξιωμένη καλλιτέχνιδα Νεκταρία Καραντζή την παρακάτω ανακοίνωση που αναρτούμε.
Σ' αυτή τη Συναυλία ο Βασίλης ο Τσαμπρόπουλος συναντιέται μουσικά με τη Νεκταρία και συμπράττουν στο έργο: "Ώρες", εκπροσωπώντας ο Βασίλης τη Δυτικότροπη Μουσική και η Νεκταρία την Ανατολική - Βυζαντινή Μουσική.
Το αποτέλεσμα αυτής της σύμπραξης είναι βέβαιο ότι θα αγγίξει βαθιά όσους και όσες μπορέσουν να παρακολουθήσουν αυτή τη διαφορετική Συναυλία.
Να ευχηθούμε και στους δυο καταξιωμένους καλλιτέχνες υγεία, δύναμη και κάθε επιτυχία στη Συναυλία που θα δώσουν και σε ό,τι άλλο έργο ακολουθήσει.
Χ.Γ.

Ακολουθεί η Ανακοίνωση:

Πέμπτη 11 Απριλίου 2013

Ο κοινοτικός συνεργατισμός και ο Κ.Καραβίδας






Σπύρος Κουτρούλης 
Τι σταμάτησε αυτά τα κινήματα ψυχής που αξιώθηκε
κι έφτασαν ως τις κοινότητες; Ποιος καπάκωσε
μια τέτοιου είδους αρετή, που μπορούσε μια μέρα
να μας οδηγήσει σ’ ένα ιδιότυπο, κομμένο στα μέτρα της χώρας πολίτευμα; Όπου κοινοτικό
αίσθημα να συμπίπτει με κείνο των αρίστων; Τι
έγινε η φύση που μαντεύουμε αλλά δεν τη
βλέπουμε; Ο αέρας που ακούμε αλλά δεν τον εισπνέουμε;
Ο. Ελύτης[1]
Η κοινότητα δεν υπήρξε μια συσσωμάτωση αδιάφορη για το μάτι των ερευνητών. Από νωρίς διαπιστώθηκε, ότι η εξέταση της θα έθετε κρίσιμα προβλήματα και θα αποκάλυπτε ουσιώδεις πτυχές της νέας ελληνικότητας.
Σε πολλές περιπτώσεις θεωρήθηκε ως δημοσιονομικός θεσμός της τουρκοκρατίας, ενώ σε άλλες προσδιορίστηκε η γενεαλογία της στο αρχαίο άστυ και σε σταθερούς γεωοικονομικούς παράγοντες. Δείγμα των ποικίλλων απόψεων που διατυπώθηκαν είναι και η σύνδεση της με την οργάνωση της οικονομικής ζωής κατά την εποχή του Βυζαντίου. Επιπροσθέτως υποστηρίχθηκε ότι η κοινότητα αποτέλεσε μορφή κοινωνικής οργάνωσης, που άνθισε στα Βαλκάνια υπό διάφορες μορφές και γενικότερα στην ορθόδοξη ανατολή (Ρωσία, παρευξείνιες χώρες). Φαίνεται να υπάρχει μια γενική συμφωνία, ότι η σημασία της κοινότητας αρχίζει να υποχωρεί αμέσως μετά τη συγκρότηση του νεοελληνικού κράτους και το τέλος της κυβερνήσεως Καποδίστρια. Στα πλαίσια μιας απαισιόδοξης ερμηνείας, η κοινότητα δεν έχει πλέον θέση σε μια διαρκώς εκτεχνικευμένη κοινωνία και αναγκαστικά θα ακολουθήσει την μοίρα του διαρκώς συρρικνούμενου γεωργικού τομέα. Αντίθετα, κατά άλλες εκτιμήσεις, τα σύγχρονα πληροφοριακά δίκτυα και η αλματώδης ανάπτυξη των μέσων συγκοινωνίας, ευνοούν την αποκεντρωμένη οργάνωση του πολιτικού και κοινωνικού βίου.
Ο Κωνσταντίνος Καραβίδας ερεύνησε ενδελεχώς την νεοελληνική κοινότητα. Η σκέψη του μετατοπίστηκε απο μια εξαντλητική και επιτυχή συλλογή πρωτογενούς υλικού στην ανάδειξη της κοινότητας σε μια «πραγματική ουτοπία» προορισμένη να συγκρουστεί στο χώρο της ιδεολογίας με άλλες «πραγματικές ουτοπίες». Ο Καραβίδας καταλήγει στο συμπέρασμα ότι η κοινότητα όχι μόνο υπήρξε, αλλά διεκπεραίωνε λειτουργίες διοικητικές και παραγωγικές. Γηγενήςαντικαπιταλιστικός θεσμός, δημιούργημα εν πολλοίς γεωοικονομικών παραγόντων, είναι αναγκαία σε κάθε στάδιο της τεχνικής εξέλιξης και κλειδί για την κατανόηση του νεοελληνισμού.
Ο Κ. Καραβίδας βρίσκει έναν αναπάντεχο σύμμαχο σε ορισμένα κείμενα του Κ. Μαρξ, τα οποία ξεφεύγουν από τον νομοτελειακό εξελικτισμό που διακρίνει τον βασικό πυρήνα της σκέψης του.

Σάββατο 6 Απριλίου 2013

Oικονομία χωρίς «οίκο», χωρίς «νομή»




Του Χρήστου Γιανναρά,

«Αυτό που εξιστορώ είναι η ιστορία των επόμενων δύο αιώνων. Περιγράφω το ερχόμενο, το αναπότρεπτα ερχόμενο: την ανάδυση του μηδενισμού. Aυτή την ιστορία μπορούμε από τώρα κιόλας να την αφηγηθούμε, γιατί είναι από τώρα ενεργούμενη αναγκαιότητα. Eίναι το μέλλον που το σημαίνουν χίλια σημάδια, είναι το προδιαγεγραμμένο που αυτοδηλώνεται παντού, η μουσική που θα ηχήσει και που γι’ αυτήν όλες οι ακοές είναι κιόλας στο έπακρο οξυμμένες... O μηδενισμός έφτασε στο κατώφλι: από πού μας έρχεται αυτός ο πιο ανοίκειος από κάθε επισκέπτη;.. Tι σημαίνει μηδενισμός; Σημαίνει ότι οι υπέρτατες αξίες έχουν χάσει κάθε αξία. Mας λείπει ο στόχος, λείπει η απάντηση στο “Γιατί”».

Aυτά ο Nίτσε, το 1887. Mε συμπληρωμένον σήμερα τον ένα από τους δύο αιώνες της πρόβλεψής του. Kαι επαληθευμένη μέχρι κεραίας την πρόβλεψη. H οργάνωση και οι πρακτικές του ανθρώπινου βίου, σε πλανητική κλίμακα – ο «τρόπος» της οικονομίας, ο «τρόπος» της πολιτικής, τα κίνητρα της όποιας παραγωγής, η μαρτυρία της Tέχνης, οι στόχοι της επιστήμης, οι επιδιώξεις της παιδείας, η ωφελιμοθηρία της θρησκείας – όλα, μα όλα, μηδενισμός. Δηλαδή: ερχόμαστε από το πουθενά και πάμε στο τίποτα. Oχι μόνο απάντηση δεν υπάρχει, αλλά ούτε και ερώτημα «γιατί υπάρχουμε» δεν μαρτυρείται πειστικά ούτε και «στόχος» της ύπαρξής μας – έχει μηδενιστεί κάθε «νόημα».

Τετάρτη 3 Απριλίου 2013

G. Agamben: Η αντεπίθεση της λατινικής Αυτοκρατορίας





Giorgio Agamben

Στα 1947, ο Αlexandre Kojève, ένας φιλόσοφος που διατελούσε υψηλόβαθμος υπάλληλος του Γαλλικού Κράτους, εκδίδει ένα δοκίμιο υπό τον τίτλο: "η Λατινική Αυτοκρατορία". Αυτό το δοκίμιο είναι τόσο επίκαιρο, ώστε θα ήταν ενδιαφέρον να επιστρέψουμε σε μία ανάγνωσή του.
Με μοναδική διαίσθηση, ο Kojève υποστηρίζει χωρίς συστολή, πως η Γερμανία θα καταστεί εντός ολίγου χρόνου η κυρίαρχη οικονομική ευρωπαϊκή δύναμη, γεγονός που θα οδηγήσει την Γαλλία σε μία τροχιά δευτερεύουσας δυνάμεως μες τους κόλπους της δυτικής Ευρώπης. Ο Kojève έβλεπε με διαύγεια το τέλος των Κρατών – εθνών, που μέχρι εκείνο το σημείο είχαν καθορίσει την ιστορία της Ευρώπης: ακριβώς όπως και το μοντέρνο Κράτος, ανταποκρινόταν στην παρακμή των φεουδαρχικών πολιτικών σχηματισμών και στην ανάδυση των εθνικών Κρατών, ομοίως και τα Κράτη- έθνη όφειλαν να παραχωρήσουν μοιραία το βήμα σε πολιτικά μορφώματα, που υπερέβαιναν τα εθνικά σύνορα και περιγράφονταν με τον όρο ΄΄αυτοκρατορίες΄΄. Στην βάση αυτών των αυτοκρατοριών δεν ήταν δυνατόν να βρίσκεται, σύμφωνα με τον Kojève, μία ενότητα αφηρημένη, αδιάφορη για τους πραγματικούς δεσμούς του πολιτισμού, της γλώσσας, του τρόπου ζωής και της θρησκείας: οι αυτοκρατορίες- εκείνες που έχουμε ενώπιόν μας, επί του προκειμένου η αγγλο-σαξονική αυτοκρατορία ( Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής και Αγγλία) ή η σοβιετική Αυτοκρατορία- θα όφειλαν να είναι διεθνικές πολιτικές ενότητες, διαμορφωμένες ωστόσο από συγγενή έθνη.

Σάββατο 30 Μαρτίου 2013

Σημεία και…θαύματα




Του Χρήστου Γκουνέλα,

 Με…έκπληξη βλέπουμε από καιρού εις καιρόν να κυκλοφορούν και μέσω διαδικτύου πλεον ενεργούμενα θαύματα και μάλιστα και κάποιες φορές κατά παραγγελίαν  και μπροστά στην κάμερα.
Ο σκοπός της προβολής αυτών των θαυμάτων σύμφωνα με αυτούς που τα…διαφημίζουν είναι να πιστέψουν ή να στεριωθούν στην πίστη οι άνθρωποι. Τι πίστη όμως είναι αυτή η οποία ζητά αποδείξεις ή της αποδεικνύουμε το θαύμα;
Η πίστη είναι απαύγασμα ελευθερίας και βεβαίως αν δώσεις απόδειξη στην πίστη τότε αυτή παύει να είναι ελεύθερη και «λογικοποιείται».
Ο Χριστός όσες φορές προκλήθηκε για να κάνει θαύμα μόνο και μόνο για να πεισθούν οι άνθρωποι δεν το έκανε ποτέ (Ματθ. 4,1-11).
Το θαύμα είναι ενταγμένο στην ανθρώπινη ιστορία, δεν έρχεται να καταλύσει τους φυσικούς νόμους, αλλά ίσα-ίσα αποκαθιστά τη φυσικότητα των νόμων μέσα στη σχέση όντος και μη όντος. Γι’ αυτούς τους λόγους άλλωστε στην Καινή Διαθήκη ονομάζονται «σημεία» και όχι θαύματα.

Πέμπτη 28 Μαρτίου 2013

Μια συζήτηση με τον Θανάση Παπακωνσταντίνου



Ο Χρήστος Γκουνέλας συζητάει με τον Θανάση Παπακωνσταντίνου για την καταγωγή του, τις επιρροές του, τα τραγούδια του, τις εμπνεύσεις του, την ελληνική κρίση, τον ρόλο της τέχνης και των πνευματικών ανθρώπων, για τον θάνατο, τη ζωή και τη θρησκεία, αλλά και για το διαδίκτυο και την αγάπη της νεολαίας προς το πρόσωπό του.

-Θανάση καλώς ήρθες στο χωριό του πατέρα σου, την Κρανιά.
-Καλώς σας βρήκα.

-Πώς αισθάνεσαι καταρχάς  που ήρθες στο χωριό; Στο χωριό των παππούδων, του πατέρα σου…
-Βέβαια έχω κάποιες αναμνήσεις… Εγώ δεν μεγάλωσα εδώ, δεν έχει σημασία όμως… έχω ακούσει τόσα πολλά κατ’ αρχήν από τον πατέρα μου… Μου αρέσει παρ’ ότι είναι σκληρός ο τόπος, δηλαδή το περιβάλλον, εξ  ου και Ξηροκρανιά. Παλιά θυμάμαι η γιαγιά μου είχε στο σπίτι μέσα ένα πηγάδι απ’ όπου βγάζανε νερό, δεν  υπήρχε νερό γενικά. Ναι έχω πολύ ωραίες αναμνήσεις και μάλιστα μπορώ να σου πω ότι κάποιες εικόνες έχουν περάσει και στα τραγούδια. Ας πούμε σ’ ένα τραγούδι που λέγεται «οι καλογέροι» μια από τις αφορμές για να το γράψω - γιατί για να γραφτεί ένα κομμάτι, τα λόγια τουλάχιστον, δεν είναι κατ’ ανάγκη μόνο μια ιδέα, έρχονται πάρα πολλά  πράγματα, πολλές εικόνες και ετοιμάζεται ένα κομμάτι. Λοιπόν, μια βασική εικόνα ήταν από δω απ’ την Κρανιά, απ’ την  πόρτα που είχε η γιαγιά μου, την εξώπορτα της αυλής. Θυμάμαι να έχει χιόνι έξω και για να ανοίξεις την πόρτα έπρεπε να βάλεις ένα σιδεράκι να σηκώσεις το μάνταλο από μέσα για ν’ ανοίξει η πόρτα και αυτή λοιπόν την εικόνα την πέρασα μέσα στο τραγούδι. Ίσως και άλλα… Γενικά οι αναμνήσεις μου από δω είναι πάρα πολύ καλές, αφού ήμουνα παιδί… Τα παιδιά τις περισσότερες φορές οι αναμνήσεις που έχουν είναι καλές.

-Ερχόσασταν τακτικά σαν οικογένεια;
-Όχι πολύ συχνά, δεν μπορώ να πω πολύ συχνά. Περισσότερο πήγαινα στην Ελασσόνα, όπου εκεί γεννήθηκα και έζησα τα τρία πρώτα χρόνια της ζωής μου και εκεί ζούσε η άλλη η γιαγιά μου, απ’ το Λουτρό που είναι, Μπλιώνα στο γένος, Μπλάντα στον άνδρα της. Συνήθως πήγαινα στην Ελασσόνα που μου άρεσε και εκεί πάρα πολύ. Στην Κρανιά ερχόμουνα λιγότερο. Και στο Λουτρό ακόμα λιγότερο.

-Μια που είπαμε, Θανάση, για τις πηγές έμπνευσης, βλέπουμε σε πολλά τραγούδια π.χ. «Ανδρομέδα»,  «οι γριές» και άλλα να αποτελεί πηγή έμπνευσης για σένα ο τόπος μας, δηλαδή η ευρύτερη περιοχή της Ελασσόνας και της Λάρισας.
-Ναι, είναι τα ακούσματα… Επίσης δεν είναι τυχαίο ότι μ’ άγγιξαν ποιήματα του Χρήστου του Μπράβου που είναι από τη Δεσκάτη, όπως το «Α.Μάνθος» και άλλο δικό του ποίημα. Αυτές οι εικόνες είναι βαθιά χαραγμένες  μέσα μου, δε φεύγουν βέβαια.

-Όταν γράφεις ποίηση, γιατί ποίηση είναι…
-Εντάξει  τι να πω, ξέρω   ‘γω… δεν ξέρω, αυτό θα το δείξει η αυτοψία, η ιστορία… (γέλιο)

-Πώς εμπνέεσαι εκείνη την ώρα; Είναι δύσκολο πράγμα…
-Το ωραίο είναι ότι είναι ακαθόριστο, δεν υπάρχουν κανόνες…

-Ούτε φαντάζομαι μπορείς να πεις ότι τώρα θα κάτσω και θα γράψω…
-Αν το πεις αυτό, «θα κάτσω και θα γράψω», το ‘χεις χάσει το παιχνίδι. Όσο πιο ελεύθερα πηγάζει από μέσα η έμπνευση, όταν υπάρχει (ενν. η έμπνευση), τόσο πιο μεγάλη δύναμη έχει αυτό που βγαίνει. Όσο το κατευθύνεις εσύ, τόσο το αποδυναμώνεις. Δεν το κάνω αυτό ποτέ. Τι θα πει «θα κάτσω και θα γράψω»;
Μπορεί να πω κάποια στιγμή «θα κάτσω και θα γράψω», αλλά τι κάνω όμως, για να μου δημιουργηθεί ένα περιβάλλον που μπορεί να με συγκινήσει και να μου ανοίξει την πύλη για την έμπνευση: βάζω ας πούμε μουσική, μουσική που μ’ αρέσει. Η μουσική λοιπόν δημιουργεί τα δικά της συναισθηματικά τοπία και εκεί μπορεί να ενταχθείς και να βγάλεις λόγο. Και είναι σχετικά πιο δόκιμο και εύκολο να γράψεις λόγια, να πεις ότι θα καθίσω τώρα, θα έχω την κατάλληλη μουσική και αυτά… και μπορεί να βγει κάτι όσον αφορά το λόγο, αλλά όσον αναφορά τη μουσική άμα το πεις αυτό δεν κάνεις τίποτα. Η μουσική επειδή είναι κάτι πιο ακαθόριστο και πρωτογενές πράγμα, ή έρχεται ή δεν έρχεται, όσο και να «χτυπιέσαι»… Αυτό βέβαια δε σημαίνει ότι πρέπει να είσαι τελείως χαλαρός και ξαφνικά  να σου ‘ρχεται. Πρέπει να είσαι σε εγρήγορση.

-Είχα διαβάσει σε μια άλλη συνέντευξή σου, που λες ότι μέσα σου «κουβαλάς» τα ακούσματα, που είναι από ανθρώπους που έζησαν πολύ πριν από μας και που περνάν από γενιά σε γενιά. Αυτό -να το πω κιόλας - μας δείχνει πόσο ταπεινός είσαι ως δημιουργός.
-Γενικότερα, όχι μόνο τα ακούσματα τα μουσικά. Εγώ πιστεύω ότι το ανθρώπινο είδος όπως κινείται από την αρχή της ύπαρξής του μέχρι δεν ξέρω που θα φτάσει, όλες του οι μεγάλες στιγμές που βιώνει -το ανθρώπινο είδος- δε χάνονται. Κάπου – η αίσθησή μου τώρα είναι αυτό, ακούγεται παλαβό, αλλά είμαι σχεδόν σίγουρος διαισθητικά ότι ισχύει – οι μεγάλες του στιγμές δεν χάνονται. Θα μπορούσε να πει  κανείς ότι αυτό, η αποθήκη όλων αυτών των στιγμών είναι το συλλογικό ασυνείδητο. Υπάρχουν λοιπόν εικόνες, υπάρχουν συναισθήματα, που μπορεί να υπήρξαν πριν από χίλια χρόνια ή ένας προϊστορικός άνθρωπος να έζησε κάτι  πολύ συγκινητικό  και αυτό να μην έχει χαθεί, μπορεί να υπάρχει μέσα στο συλλογικό ασυνείδητο, στον πυθμένα του, και απλά σε κάποιους ανθρώπους δόθηκε ένα χάρισμα, ας πούμε, να «κρατάνε περισσότερο την αναπνοή τους», να «βουτάνε» στο συλλογικό ασυνείδητο και να ανασύρουν στην επιφάνεια πράγματα που υπάρχουν  ή υπήρχαν. Και γι’ αυτό μπορούν να συγκινηθούν και άλλοι άνθρωποι γιατί το συλλογικό ασυνείδητο είναι αυτό που μας ενώνει όλους. Εμείς νομίζουμε ότι είμαστε αποκομμένοι ο ένας από τον άλλον, ξεχωριστοί,  αλλά  δεν είναι έτσι. Και τα νησιά άμα τα δει κανείς, ας πούμε, φαίνεται ότι είναι ξεχωριστά. Αν πάρεις όμως και ρουφήξεις μ’ έναν τρόπο τη θάλασσα από κάτω συνδέονται. Έτσι αυτό που μας συνδέει εμάς λοιπόν είναι το συλλογικό ασυνείδητο.

-Τι είδους μουσικά ακούσματα έχεις; Φαντάζομαι ρεμπέτικα…
-Ακούω πάρα πολλά πράγματα, πάρα πολλά. Δεν έχω στεγανά. Αφήνω την καρδιά μου ελεύθερη. Έχω κάποιο αισθητικό κριτήριο βέβαια, έτσι; Δηλαδή πολύ γρήγορα καταλαβαίνω τι είναι αυτό που μ’ αρέσει και τι είναι αυτό που δεν μ’ αρέσει. Μου ταιριάζει ή όχι. Αλλά ακούω πάρα πολλά πράγματα. Από Παράδοση… Θεωρώ την Παραδοσιακή Μουσική…

-Αδικημένη…
-Όχι, ό,τι πιο σπουδαίο έχει υπάρξει…

-Αδικημένη από τους Νεοέλληνες εννοώ…
-Ε.., κοίταξε επειδή παίζω, ας πούμε στις συναυλίες και αυτά, δεν είναι ακριβώς έτσι…
Υπάρχει πάρα πολύς κόσμος που γουστάρει πάρα πολύ, νέοι άνθρωποι, που τους αρέσει πάρα πολύ. Υπάρχουν ειδικά περιοχές που η παράδοση είναι ζώσα και τώρα. Στην Κρήτη για παράδειγμα, η Παράδοση είναι ζώσα. Ναι, εντάξει, εδώ στα μέρη μας, ξέρω δεν είναι τόσο.

-Δεν είναι, ναι.
-Και σε άλλα μέρη. Στην Ήπειρο επίσης θα έλεγα ότι είναι και εκεί ζώσα.
Η Παραδοσιακή μας μουσική είναι φοβερή, πολυποίκιλη… Είμαστε τυχεροί που ζούμε σε μια χώρα που έχει τόσες διαφορετικές και σπουδαίες παραδοσιακές μουσικές.
Και ρεμπέτικα και τέτοια ακούω…

-Συνδέονται βέβαια…
-Ναι, αλλά η Παραδοσιακή Μουσική, η Δημοτική Παράδοση ας πούμε, για εμένα είναι η μόνη μουσική που με κάνει να κλάψω. Ας πούμε με τα ρεμπέτικα μπορώ να γλεντήσω, να ‘ρθω σε έκσταση, αλλά να συγκινηθώ βαθιά μόνο η Δημοτική Παράδοση μπορεί να το κάνει αυτό.
Αλλά ακούω και σύγχρονα πράγματα. Ακούω και σύγχρονη, κλασική minimal μουσική, ακούω και αυτό που λένε rock, ακούω και ελληνικά… Δεν έχω στεγανά.

-Κακή μουσική κατά τη γνώμη σου δεν υπάρχει.
-Δεν υπάρχει καλή και κακή τέχνη. Υπάρχει η Τέχνη και η μη τέχνη. Δηλαδή τα «σκουπίδια» που θέλουν να πλασαριστούν σαν Τέχνη, αλλά δεν είναι. Η Τέχνη έχει κάποια συγκεκριμένα χαρακτηριστικά. Η Τέχνη σου αλλάζει τη ζωή, κατ’ αρχήν, προς το καλύτερο. Η Τέχνη είναι στοχασμός πάνω στην ανθρώπινη κατάσταση, σε βοηθά να γίνεις καλύτερος άνθρωπος. Αυτό είναι ένα βασικό κριτήριο για το τι είναι τέχνη και τι δεν είναι. Κατάλαβες; Δεν είναι τέχνη ας πούμε  αυτά τα «σκουπίδια» που μπαίνουν από το ένα αυτί και βγαίνουν από το άλλο έτσι μόνο και μόνο για να…τίποτα έτσι για να ξεχνιέται ο άνθρωπος. Η τέχνη δεν είναι για να σε κάνει να ξεχνάς, η Τέχνη είναι για να σε κάνει να θυμάσαι. Ακόμα και αν δεν είσαι καλά σε κάνει να θυμάσαι ότι δεν είσαι καλά, γιατί μόνο έτσι  μπορείς να αλλάξεις κιόλας τη ζωή σου προς το καλύτερο.

-Να σε ρωτήσω τώρα, Θανάση, για την κρίση που ζούμε στην Ελλάδα. Πρόκειται για οικονομική κρίση, αλλά έχει και ερείσματα πνευματικά.
-Ναι, εννοείται αυτό το πράγμα. Νομίζω ότι πάντοτε συνέβαινε. Οι παλαιότεροι έχουν βιώσει αυτές τις καταστάσεις, εμείς τις βιώνουμε τώρα και είναι κάπως για μας πρωτόγνωρα τα πράγματα. Αν και προσωπικά –ας πούμε- όλη μου την παιδική ηλικία την πέρασα χωρίς ηλεκτρικό ρεύμα. Με λάμπες πετρελαίου μεγάλωσα και διάβαζα. Και επειδή δεν είχαν να μας δώσουν φαγητό, για να μας κοροϊδέψουν για παράδειγμα να μην τρώμε πολύ τυρί, μας έλεγαν «μην τρως πολύ  τυρί βγαίνει από το κεφάλι» (γέλιο). Έβρισκαν λοιπόν διάφορα τεχνάσματα γιατί δεν είχαν να μας δώσουν. Θέλω να πω ότι τα 'χω ξαναβιώσει αυτά. Και πολύ περισσότερο οι μεγαλύτεροι που βιώσαν και τους πολέμους και όλα αυτά. Εκείνο όμως που αναγνωρίζω είναι ότι γίνεται μια μεγάλη αδικία. Την αστοχία και την πλεονεξία του χρηματοπιστωτικού συστήματος προσπαθούν να τη φορτώσουν στον απλό τον κόσμο, ο οποίος το μόνο που μπορώ να πω ότι «έφταιξε» είναι ότι αρκετοί από μας ζούσαν με παραπάνω πράγματα από αυτό που μπορούσαν. Δηλαδή έκαναν ζωή πιο πάνω από τις δυνατότητές τους και ξαφνικά τώρα βρέθηκαν ξεκρέμαστοι. Κατά τα άλλα όμως γίνεται κατά  βάση κάτι πολύ άδικο. Ποιά είναι η λύση τώρα;  Μια βασική λύση είναι να φύγει πολύς κόσμος  από την Αθήνα, η μισή Ελλάδα τουλάχιστον είναι στην Αθήνα και παρέχει υπηρεσίες…Σε ποιούς θα παρέχει υπηρεσίες. Δεν υπάρχει η δυνατότητα πλέον πέντε εκατομμύρια Έλληνες να παρέχουν υπηρεσίες. Θα πρέπει λοιπόν πολύς κόσμος να γυρίσει πίσω στην επαρχία και να ασχοληθούν με τον πρωτογενή τομέα, την κτηνοτροφία, τη γεωργία, τον τουρισμό και μετά από δεκαπέντε – είκοσι χρόνια να είμαστε σε καλύτερη φάση.

-Πιστεύεις δηλαδή ότι θα βγούμε πιο δυνατοί τελικά από την κρίση  ή θα είμαστε στα ίδια πάλι… απλά θα «σερνόμαστε»;
- Τίποτα δεν είναι απόλυτα κακό και τίποτα  απόλυτα καλό. Μέσα απ’ αυτή τη διαδικασία βλέπω ήδη κόσμο να έρχεται πιο κοντά, να είναι αλληλέγγυοι  ο ένας στον άλλον. Βλέπουμε βέβαια και το αντίθετο, δηλαδή η οργή που υπάρχει να στρέφεται κατά τη γνώμη μου σε λάθος δρόμο, όπως ας πούμε στην υπερψήφιση της Χρυσής Αυγής. Η οργή θα πρέπει να είναι δημιουργική, δεν πρέπει να στραφεί στη βία. Είναι ανάγκη να στραφεί σε δημιουργικά θέματα και να δείξουμε αλληλεγγύη και συντροφικότητα μεταξύ μας για να τα βγάλουμε πέρα.

- Πάνω σ’ αυτό πιστεύεις ότι οι πνευματικοί άνθρωποι, οι μουσικοί, οι καλλιτέχνες… γενικά…
-Δεν υπάρχει κατά τη γνώμη μου «πρέπει», δηλαδή αν μπει το «πρέπει» τα καταστρέφει όλα. Αν κάποιος αισθάνεται την ανάγκη να παρεμβαίνει ας το κάνει.

-Είναι ανάγκη να παίξουν (ενν. οι πνευματικοί άνθρωποι) κάποιο ρόλο έτσι δεν είναι;
-Αν κάποιος δεν αισθάνεται την ανάγκη δεν χρειάζεται να το κάνει. Και μόνο το να είσαι αυθεντικός σ’ αυτό που κάνεις, από μόνο του αυτό στηρίζει την ανθρώπινη αξιοπρέπεια…

-Να σου βγαίνει πηγαία…
-Ναι, μόνο αυτό, μόνο να έχεις αυθεντικότητα και να μην είσαι ψεύτικος είναι καλό – και μόνο αυτό – για την κοινωνία. Κατά τη γνώμη μου ένας πνευματικός άνθρωπος, ένας συγγραφέας ή ένας  φιλόσοφος θα πρέπει να βγει και να πει κάποια πράγματα – εάν έχει να πει. Ένας ας πούμε που γράφει τραγούδια για παράδειγμα δεν πρέπει κατ’ ανάγκη να μιλάει – μπορεί και να μην ξέρει να «μιλάει», δηλαδή…

-Μιλάει μέσα από τα τραγούδια του… μέσα από την Τέχνη του…
-Ναι, ναι, αν εκεί είναι αυθεντικός τότε αυτό από μόνο του αρκεί. Τώρα όμως αν έχει την ανάγκη, ας κάνει και μια παρέμβαση πιο ξεκάθαρη.

-Να πάμε τώρα λίγο Θανάση και σε θέματα ζωής, έτσι… φιλοσοφικά θα έλεγα…
-Εγώ δεν είμαι φιλόσοφος όμως…

-Μέσα από τα τραγούδια σου βλέπω όμως ότι φιλοσοφείς πολλές φορές…
-(γέλιο)… εντάξει…

-Σαν άνθρωπος φοβάσαι κάτι; Φοβάσαι το θάνατο ας πούμε;
-Σαφώς. Ο θάνατος κατ’ αρχήν είναι βασικό στοιχείο στη στιχουργία τη δικιά μου. Δηλαδή αν καθίσω και τα μετρήσω μπορώ  να  σου πω ότι κοντά στα μισά από αυτά που έχω κάνει λίγο ή πολύ έχουν να κάνουν με το θάνατο ή με το χρόνο που και αυτός…

-Με τη φθορά…
-Με τη φθορά γενικότερα να το πούμε έτσι. Σαφώς μ’ απασχολεί βαθιά, αλλά νομίζω ότι  επίσης μια λειτουργία της Τέχνης είναι αυτή: να κάνει πιο οικείες στον άνθρωπο τις μεγάλες και δύσκολες αυτές στιγμές, που ο θάνατος είναι η πιο μεγάλη στιγμή στον άνθρωπο. Πρέπει λοιπόν (ενν. η Τέχνη) να το κάνει πιο οικείο και αν γίνει πιο οικείο πλέον δε θα μας βασανίζει και τόσο. Είναι κάτι (ενν. ο θάνατος) που ο νους μας δεν το δέχεται. Είναι χαρακτηριστικό το κομμάτι «οι γριές» που το 'χω γράψει ακριβώς γι’ αυτό το λόγο και πως κυρίως στην ύπαιθρο, στην επαρχία ο άνθρωπος είναι πιο σωστός στην αντιμετώπιση του θανάτου. Οι άνθρωποι των πόλεων φοβούνται πολύ περισσότερο το θάνατο. Ο άνθρωπος της υπαίθρου βλέπει το θάνατο κάθε χρονιά. Ο γεωργός, ας πούμε αυτός που έχει ένα αμπελάκι, βλέπει τη ζωή και το θάνατο κάθε χρόνο. Το ίδιο και οι άλλοι για παράδειγμα οι κτηνοτρόφοι… όλοι ας πούμε. Οπότε δεν είναι τόσο έντρομη η συμπεριφορά τους απέναντι στο θάνατο. Οι άνθρωποι των πόλεων προσπαθούν να το εξορκίσουν πολύ… (γέλιο) πολύ περισσότερο αυτό. Και μένα προσωπικά εννοείται ότι μ’ απασχολεί η ανυπαρξία…

-Πιστεύεις ότι μετά θάνατον υπάρχει κάτι, δεν υπάρχει κάτι… τώρα βέβαια σου κάνω μια προσωπική ερώτηση…
-(γέλιο) Δεν το ξέρω αυτό…

-Γιατί όλοι οι άνθρωποι πιστεύω  πολλές φορές έχουμε τις αμφιβολίες μας. Η  αμφιβολία είναι συνυφασμένη με την ανθρώπινη φύση.
-Ναι… Δεν το ξέρω… (ενν. για τον εάν υπάρχει κάτι μετά). Προσωπικά δεν έχω νιώσει το θρησκευτικό συναίσθημα, την ύπαρξη του Θεού ας το πούμε ή έστω με τη μορφή που υπάρχει γύρω μας μέσα απ’ τις θρησκείες. Θα έλεγα ότι είμαι άθρησκος κατά κάποιο τρόπο, οπότε οι αγωνίες μου είναι ακόμα μεγαλύτερες, αλλά θα μπορούσα να απαντήσω εδώ με τον ωραίο τρόπο που απάντησε ο Γούντι Άλεν που είπε: «Δεν πιστεύω στη μετά θάνατον ζωή, αλλά καλού – κακού θα πάρω και μια αλλαξιά ρούχα μαζί μου». (γέλιο) Κατάλαβες; Δηλαδή ποτέ κανείς δεν είναι σίγουρος…

-Τίποτα, ναι…
-Πιθανώς… κάτι να μένει από μας. Ούτως ή άλλως ανακυκλωνόμαστε δηλαδή, η ύλη δε χάνεται… δε χάνεται. Γίνεται ενέργεια, η ενέργεια γίνεται ύλη… Δηλαδή τα κόκκαλά μου όταν θα μπω στο χώμα και όταν θα σαπίσει το σώμα μου θα μπουν τα σκουλήκια θα κάνουν κοπριά και από την κοπριά θα βλαστήσει ένα λουλούδι… Κατάλαβες; Τίποτα δεν χάνεται απολύτως. Το βασικό είναι το εξής: εάν έχουμε επίγνωση, ακόμα και όταν υπάρχει κάτι… αν έχουμε επίγνωση του παρελθόντος και των όσων έχουμε ζήσει, γιατί αν  ξαναυπάρχουμε και δεν έχουμε επίγνωση της προηγούμενής μας ύπαρξης είναι θάνατος αυτό. Δηλαδή αν δω σε μια άλλη ζωή τη μάνα μου – ξέρω 'γω – και δεν την αναγνωρίσω τότε τι νόημα έχει; Είναι σαν να μη γνωρίζει ο ένας τον άλλον… σαν να μην είχα ζήσει πριν… Κατάλαβες;

-Να κλείσουμε Θανάση τη συζήτησή μας με μια τελευταία ερώτηση: Βλέπω πάρα πολύ στο internet και γενικά ότι πάρα πολύς κόσμος  σ’ αγαπάει πραγματικά και μάλιστα πολλοί νέοι άνθρωποι. Είσαι από τους πιο αγαπημένους καλλιτέχνες. Τι έχεις να πεις γι’ αυτό;
-Αυτό το βλέπω εγώ περισσότερο στις ζωντανές εμφανίσεις, γιατί μέσα από το διαδίκτυο έχω ακούσει και πολύ άσχημα λόγια για μένα, φοβερά, φοβερά άσχημα λόγια. Το διαδίκτυο έχει αυτό το πράγμα: ότι μπορείς ανώνυμα να γράψεις το καθετί δηλαδή, και να καταστρέψεις και ανθρώπους.

-Γίνεται και «σκουπιδότοπος» πολλές φορές…
-Πάρα πολύ, πάρα πολύ… γράφονται πράγματα που δεν ισχύουν, ψεύδη… Ο καθένας βγάζει τους προσωπικούς του δαίμονες. Επειδή δεν μπορεί να τους διαχειριστεί ρίχνει το φταίξιμο σε άλλους και έτσι λοιπόν γίνεται “μύλος”. Θα προτιμούσα δηλαδή να μην υπήρχε η ανωνυμία μέσα στο διαδίκτυο. Θα πεις όμως πώς θα κατοχυρωθεί αυτό. Δεν γίνεται. Εντάξει, έχει και πολλά καλά (ενν. το διαδίκτυο) έχει και αρκετά άσχημα. Θα πρέπει απλά ο κόσμος να είναι υποψιασμένος και να μη δέχεται αβλεπί  ό,τι διαβάζει… ότι ντε και καλά ισχύει. Έτσι; Πόσο μάλλον όταν σ’ αυτό βάζουν και εικόνες “χαλκευμένες”, ψεύτικες. Θα πρέπει ο αναγνώστης να έχει πολλές πηγές και πολύπλευρη ενημέρωση για να βγάλει ένα συμπέρασμα. Δεν θα πρέπει να «τσιμπάει» με το πρώτο.

-Ευχαριστώ πάρα πολύ Θανάση.
-(γέλιο)

-Σ’ ευχαριστώ πολύ Θανάση από καρδιάς! Να είσαι καλά!
-(γέλιο) Να ‘σαι καλά και συ!