Ο απρόβλεπτος Θεός και η μωρία του Σταυρού Του

Σύμφωνα με τον απόστολο Παύλο η λογική του ανθρώπου αντιλαμβάνεται τον Σταυρό του Χριστού ως μωρία και σκάνδαλο. Πώς είναι δυνατόν ο πανίσχυρος Θεός να σταυρώνεται από το πλάσμα Του; Τι είδους Θεός είναι αυτός που εκουσίως ανεβαίνει στον σταυρό; Πώς μπορεί αυτός ο αδύναμος, σταυρωμένος Θεός να σώσει τον άνθρωπο;

Και όμως αυτός είναι Θεός. Αυτός που έρχεται, που τρέχει (θέω/ τρέχω) να πάρει τη θέση του ανθρώπου στην οδύνη και τραγικότητα της ανθρωπότητάς του. Ο Θεός δεν παραμένει υπερβατικός, στατικός, που κατοικεί μακριά στον ουρανό και από εκεί αγναντεύει απλά τη δημιουργία του μέσα στη φθορά της. Ο Υιός του Θεού κινείται ως φύσει αεικίνητος και γίνεται Υιός του ανθρώπου. Εισβάλλει αθόρυβα στην ανθρώπινη ζωή, γίνεται ιστορικό πρόσωπο με σάρκα και οστά για να σώσει τον άνθρωπο εντός της ιστορίας μέσα από τον δικό του Σταυρό της αυτοπαραίτησης.

Ο Χριστός πάνω στον σταυρό τα έχει χάσει όλα. Βρίσκεται στην έσχατη μορφή θυσίας και μάλιστα ατιμωτικής. Μόνος Του, Αυτός και ο Σταυρός Του. Τα υπομένει όλα. Ακόμη και όταν προκαλείται από τους Φαρισαίους να κατεβεί από τον σταυρό για να τον πιστέψουν δεν το κάνει, αλλά απαντά με σιωπή. Αν κατέβαινε θα τον πίστευαν μα όχι από αγάπη, αλλά από αναγκασμό. Θα ήταν υποχρεωμένοι να τον πιστέψουν και άρα μη ελεύθεροι. Στον Σταυρό του Χριστού συναντιούνται η ελευθερία του Θεανθρώπου - ως αληθινού Θεού και αληθινού ανθρώπου - που εκουσίως θυσιάζεται από το πλάσμα Του και η στρεβλή ελευθερία του ανθρώπου που θυσιάζει τον Θεό του. Η μια ελευθερία είναι της αγάπης, η άλλη του μηδενός.

Ο σταυρωμένος Χριστός θέλει να τον πιστέψουν έτσι, σταυρωμένο και ατιμασμένο, γιατί τον αγαπούνε. Έτσι όπως τον πίστεψε και τον αγάπησε ο ένας από τους δυο ληστές που ήταν δίπλα του. Γίνεται ένα με τον ληστή, όπως έγινε ένα και με την πόρνη. Και όταν πεθαίνει ο Χριστός δεν μπαίνει μόνος του στον παράδεισο αλλά με έναν ληστή. Αυτή είναι η δύναμη του Σταυρού: τον ληστή να τον μεταμορφώσει σε άγιο με μια μόνο φράση του. «Μνήσθητι μου Κύριε εν τη Βασιλεία σου». 

Το τίμημα της Ανάστασης που ακολουθεί, είναι ο Σταυρός. Ο θάνατος να θανατωθεί με θάνατο. «Θανάτω θάνατον πατήσας». Ο Χριστός τελικά δείχνει τον δρόμο της προσωπικής ανάστασης του καθενός ανθρώπου σπάζοντας τα δεσμά του ειδώλου της αυτολατρείας του και ενώνοντας ταυτόχρονα τα σπασμένα κομμάτια της ανθρωπότητας.

Και αν ερχόταν και πάλι ο Χριστός στη γη ταπεινά ως θεάνθρωπος; Είναι σίγουρο πως και πάλι θα πέθαινε, θα τον σκότωνε ο άνθρωπος, ο οποίος τρομάζει μπροστά στην πρόκληση της εν Χριστώ αληθινής ελευθερίας. Έχει μάθει να ζει στην ειδωλική φυλακή του και όποιος θέλει να τον βγάλει, να τον «ξεβολέψει» από αυτήν, που αναγνωρίζει – τραγικά - για ζωή του, είναι επικίνδυνος, ένας εχθρός που πρέπει επειγόντως να θυσιαστεί. Η θυσία Του όμως είναι μια θαυμάσια ευκαιρία για τον Ίδιο για να συναντήσει τον άνθρωπο στον θάνατό του. Άλλωστε η Εκκλησία, το Σώμα Του, Τον θυσιάζει ξανά και ξανά πάνω στην Αγία Τράπεζα και τρέφεται και ζει από Αυτόν. Ο θάνατός Του είναι η ζωή μας. Δεν είμαστε αναγκασμένοι να τρωγόμαστε μεταξύ μας, δείγμα της πτωτικής μας φύσης, αλλά ο Θεός μας προσφέρεται να Τον φάμε για να ζήσουμε εμείς ως διαφορετικοί και ένα. "Ο τρώγων μου την σάρκα και πίνων μου το αίμα εν εμοί μένει, καγώ εν αυτώ" (Ιω 6, 56).

Πρόκειται, λοιπόν, για έναν επικίνδυνο Θεό, απρόβλεπτο, περίεργο, εντελώς «ξένο», που αρνείται την ίδια, την παντοδύναμη θεότητά Του - παραμένοντας Θεός - για να συναντήσει τον άνθρωπο όχι απλά στη γη, αλλά στον Άδη, στο έσχατο μηδέν. Δεν αρκείται όμως στη συνάντηση με νεκρούς. Πώς η ζωή να συνομιλήσει με τον θάνατο; Πώς ο θάνατος να κρατήσει τη ζωή; Γι’ αυτό ανασταίνεται και συνανασταίνει και την ανθρωπότητα, την κτίση ολόκληρη. Ο ζωντανός Θεός θέλει ζωντανούς ανθρώπους να διαλέγονται μαζί Του και μεταξύ τους, να σχετίζονται, να τον αγαπάνε και να τους αγαπάει ελεύθερα, πρόσωπο προς πρόσωπο.

Καλή Ανάσταση!

Χρήστος Γκουνέλας

Θεολόγος