Σάββατο 30 Μαρτίου 2013

Σημεία και…θαύματα




Του Χρήστου Γκουνέλα,

 Με…έκπληξη βλέπουμε από καιρού εις καιρόν να κυκλοφορούν και μέσω διαδικτύου πλεον ενεργούμενα θαύματα και μάλιστα και κάποιες φορές κατά παραγγελίαν  και μπροστά στην κάμερα.
Ο σκοπός της προβολής αυτών των θαυμάτων σύμφωνα με αυτούς που τα…διαφημίζουν είναι να πιστέψουν ή να στεριωθούν στην πίστη οι άνθρωποι. Τι πίστη όμως είναι αυτή η οποία ζητά αποδείξεις ή της αποδεικνύουμε το θαύμα;
Η πίστη είναι απαύγασμα ελευθερίας και βεβαίως αν δώσεις απόδειξη στην πίστη τότε αυτή παύει να είναι ελεύθερη και «λογικοποιείται».
Ο Χριστός όσες φορές προκλήθηκε για να κάνει θαύμα μόνο και μόνο για να πεισθούν οι άνθρωποι δεν το έκανε ποτέ (Ματθ. 4,1-11).
Το θαύμα είναι ενταγμένο στην ανθρώπινη ιστορία, δεν έρχεται να καταλύσει τους φυσικούς νόμους, αλλά ίσα-ίσα αποκαθιστά τη φυσικότητα των νόμων μέσα στη σχέση όντος και μη όντος. Γι’ αυτούς τους λόγους άλλωστε στην Καινή Διαθήκη ονομάζονται «σημεία» και όχι θαύματα.

Πέμπτη 28 Μαρτίου 2013

Μια συζήτηση με τον Θανάση Παπακωνσταντίνου



Ο Χρήστος Γκουνέλας συζητάει με τον Θανάση Παπακωνσταντίνου για την καταγωγή του, τις επιρροές του, τα τραγούδια του, τις εμπνεύσεις του, την ελληνική κρίση, τον ρόλο της τέχνης και των πνευματικών ανθρώπων, για τον θάνατο, τη ζωή και τη θρησκεία, αλλά και για το διαδίκτυο και την αγάπη της νεολαίας προς το πρόσωπό του.

-Θανάση καλώς ήρθες στο χωριό του πατέρα σου, την Κρανιά.
-Καλώς σας βρήκα.

-Πώς αισθάνεσαι καταρχάς  που ήρθες στο χωριό; Στο χωριό των παππούδων, του πατέρα σου…
-Βέβαια έχω κάποιες αναμνήσεις… Εγώ δεν μεγάλωσα εδώ, δεν έχει σημασία όμως… έχω ακούσει τόσα πολλά κατ’ αρχήν από τον πατέρα μου… Μου αρέσει παρ’ ότι είναι σκληρός ο τόπος, δηλαδή το περιβάλλον, εξ  ου και Ξηροκρανιά. Παλιά θυμάμαι η γιαγιά μου είχε στο σπίτι μέσα ένα πηγάδι απ’ όπου βγάζανε νερό, δεν  υπήρχε νερό γενικά. Ναι έχω πολύ ωραίες αναμνήσεις και μάλιστα μπορώ να σου πω ότι κάποιες εικόνες έχουν περάσει και στα τραγούδια. Ας πούμε σ’ ένα τραγούδι που λέγεται «οι καλογέροι» μια από τις αφορμές για να το γράψω - γιατί για να γραφτεί ένα κομμάτι, τα λόγια τουλάχιστον, δεν είναι κατ’ ανάγκη μόνο μια ιδέα, έρχονται πάρα πολλά  πράγματα, πολλές εικόνες και ετοιμάζεται ένα κομμάτι. Λοιπόν, μια βασική εικόνα ήταν από δω απ’ την Κρανιά, απ’ την  πόρτα που είχε η γιαγιά μου, την εξώπορτα της αυλής. Θυμάμαι να έχει χιόνι έξω και για να ανοίξεις την πόρτα έπρεπε να βάλεις ένα σιδεράκι να σηκώσεις το μάνταλο από μέσα για ν’ ανοίξει η πόρτα και αυτή λοιπόν την εικόνα την πέρασα μέσα στο τραγούδι. Ίσως και άλλα… Γενικά οι αναμνήσεις μου από δω είναι πάρα πολύ καλές, αφού ήμουνα παιδί… Τα παιδιά τις περισσότερες φορές οι αναμνήσεις που έχουν είναι καλές.

-Ερχόσασταν τακτικά σαν οικογένεια;
-Όχι πολύ συχνά, δεν μπορώ να πω πολύ συχνά. Περισσότερο πήγαινα στην Ελασσόνα, όπου εκεί γεννήθηκα και έζησα τα τρία πρώτα χρόνια της ζωής μου και εκεί ζούσε η άλλη η γιαγιά μου, απ’ το Λουτρό που είναι, Μπλιώνα στο γένος, Μπλάντα στον άνδρα της. Συνήθως πήγαινα στην Ελασσόνα που μου άρεσε και εκεί πάρα πολύ. Στην Κρανιά ερχόμουνα λιγότερο. Και στο Λουτρό ακόμα λιγότερο.

-Μια που είπαμε, Θανάση, για τις πηγές έμπνευσης, βλέπουμε σε πολλά τραγούδια π.χ. «Ανδρομέδα»,  «οι γριές» και άλλα να αποτελεί πηγή έμπνευσης για σένα ο τόπος μας, δηλαδή η ευρύτερη περιοχή της Ελασσόνας και της Λάρισας.
-Ναι, είναι τα ακούσματα… Επίσης δεν είναι τυχαίο ότι μ’ άγγιξαν ποιήματα του Χρήστου του Μπράβου που είναι από τη Δεσκάτη, όπως το «Α.Μάνθος» και άλλο δικό του ποίημα. Αυτές οι εικόνες είναι βαθιά χαραγμένες  μέσα μου, δε φεύγουν βέβαια.

-Όταν γράφεις ποίηση, γιατί ποίηση είναι…
-Εντάξει  τι να πω, ξέρω   ‘γω… δεν ξέρω, αυτό θα το δείξει η αυτοψία, η ιστορία… (γέλιο)

-Πώς εμπνέεσαι εκείνη την ώρα; Είναι δύσκολο πράγμα…
-Το ωραίο είναι ότι είναι ακαθόριστο, δεν υπάρχουν κανόνες…

-Ούτε φαντάζομαι μπορείς να πεις ότι τώρα θα κάτσω και θα γράψω…
-Αν το πεις αυτό, «θα κάτσω και θα γράψω», το ‘χεις χάσει το παιχνίδι. Όσο πιο ελεύθερα πηγάζει από μέσα η έμπνευση, όταν υπάρχει (ενν. η έμπνευση), τόσο πιο μεγάλη δύναμη έχει αυτό που βγαίνει. Όσο το κατευθύνεις εσύ, τόσο το αποδυναμώνεις. Δεν το κάνω αυτό ποτέ. Τι θα πει «θα κάτσω και θα γράψω»;
Μπορεί να πω κάποια στιγμή «θα κάτσω και θα γράψω», αλλά τι κάνω όμως, για να μου δημιουργηθεί ένα περιβάλλον που μπορεί να με συγκινήσει και να μου ανοίξει την πύλη για την έμπνευση: βάζω ας πούμε μουσική, μουσική που μ’ αρέσει. Η μουσική λοιπόν δημιουργεί τα δικά της συναισθηματικά τοπία και εκεί μπορεί να ενταχθείς και να βγάλεις λόγο. Και είναι σχετικά πιο δόκιμο και εύκολο να γράψεις λόγια, να πεις ότι θα καθίσω τώρα, θα έχω την κατάλληλη μουσική και αυτά… και μπορεί να βγει κάτι όσον αφορά το λόγο, αλλά όσον αναφορά τη μουσική άμα το πεις αυτό δεν κάνεις τίποτα. Η μουσική επειδή είναι κάτι πιο ακαθόριστο και πρωτογενές πράγμα, ή έρχεται ή δεν έρχεται, όσο και να «χτυπιέσαι»… Αυτό βέβαια δε σημαίνει ότι πρέπει να είσαι τελείως χαλαρός και ξαφνικά  να σου ‘ρχεται. Πρέπει να είσαι σε εγρήγορση.

-Είχα διαβάσει σε μια άλλη συνέντευξή σου, που λες ότι μέσα σου «κουβαλάς» τα ακούσματα, που είναι από ανθρώπους που έζησαν πολύ πριν από μας και που περνάν από γενιά σε γενιά. Αυτό -να το πω κιόλας - μας δείχνει πόσο ταπεινός είσαι ως δημιουργός.
-Γενικότερα, όχι μόνο τα ακούσματα τα μουσικά. Εγώ πιστεύω ότι το ανθρώπινο είδος όπως κινείται από την αρχή της ύπαρξής του μέχρι δεν ξέρω που θα φτάσει, όλες του οι μεγάλες στιγμές που βιώνει -το ανθρώπινο είδος- δε χάνονται. Κάπου – η αίσθησή μου τώρα είναι αυτό, ακούγεται παλαβό, αλλά είμαι σχεδόν σίγουρος διαισθητικά ότι ισχύει – οι μεγάλες του στιγμές δεν χάνονται. Θα μπορούσε να πει  κανείς ότι αυτό, η αποθήκη όλων αυτών των στιγμών είναι το συλλογικό ασυνείδητο. Υπάρχουν λοιπόν εικόνες, υπάρχουν συναισθήματα, που μπορεί να υπήρξαν πριν από χίλια χρόνια ή ένας προϊστορικός άνθρωπος να έζησε κάτι  πολύ συγκινητικό  και αυτό να μην έχει χαθεί, μπορεί να υπάρχει μέσα στο συλλογικό ασυνείδητο, στον πυθμένα του, και απλά σε κάποιους ανθρώπους δόθηκε ένα χάρισμα, ας πούμε, να «κρατάνε περισσότερο την αναπνοή τους», να «βουτάνε» στο συλλογικό ασυνείδητο και να ανασύρουν στην επιφάνεια πράγματα που υπάρχουν  ή υπήρχαν. Και γι’ αυτό μπορούν να συγκινηθούν και άλλοι άνθρωποι γιατί το συλλογικό ασυνείδητο είναι αυτό που μας ενώνει όλους. Εμείς νομίζουμε ότι είμαστε αποκομμένοι ο ένας από τον άλλον, ξεχωριστοί,  αλλά  δεν είναι έτσι. Και τα νησιά άμα τα δει κανείς, ας πούμε, φαίνεται ότι είναι ξεχωριστά. Αν πάρεις όμως και ρουφήξεις μ’ έναν τρόπο τη θάλασσα από κάτω συνδέονται. Έτσι αυτό που μας συνδέει εμάς λοιπόν είναι το συλλογικό ασυνείδητο.

-Τι είδους μουσικά ακούσματα έχεις; Φαντάζομαι ρεμπέτικα…
-Ακούω πάρα πολλά πράγματα, πάρα πολλά. Δεν έχω στεγανά. Αφήνω την καρδιά μου ελεύθερη. Έχω κάποιο αισθητικό κριτήριο βέβαια, έτσι; Δηλαδή πολύ γρήγορα καταλαβαίνω τι είναι αυτό που μ’ αρέσει και τι είναι αυτό που δεν μ’ αρέσει. Μου ταιριάζει ή όχι. Αλλά ακούω πάρα πολλά πράγματα. Από Παράδοση… Θεωρώ την Παραδοσιακή Μουσική…

-Αδικημένη…
-Όχι, ό,τι πιο σπουδαίο έχει υπάρξει…

-Αδικημένη από τους Νεοέλληνες εννοώ…
-Ε.., κοίταξε επειδή παίζω, ας πούμε στις συναυλίες και αυτά, δεν είναι ακριβώς έτσι…
Υπάρχει πάρα πολύς κόσμος που γουστάρει πάρα πολύ, νέοι άνθρωποι, που τους αρέσει πάρα πολύ. Υπάρχουν ειδικά περιοχές που η παράδοση είναι ζώσα και τώρα. Στην Κρήτη για παράδειγμα, η Παράδοση είναι ζώσα. Ναι, εντάξει, εδώ στα μέρη μας, ξέρω δεν είναι τόσο.

-Δεν είναι, ναι.
-Και σε άλλα μέρη. Στην Ήπειρο επίσης θα έλεγα ότι είναι και εκεί ζώσα.
Η Παραδοσιακή μας μουσική είναι φοβερή, πολυποίκιλη… Είμαστε τυχεροί που ζούμε σε μια χώρα που έχει τόσες διαφορετικές και σπουδαίες παραδοσιακές μουσικές.
Και ρεμπέτικα και τέτοια ακούω…

-Συνδέονται βέβαια…
-Ναι, αλλά η Παραδοσιακή Μουσική, η Δημοτική Παράδοση ας πούμε, για εμένα είναι η μόνη μουσική που με κάνει να κλάψω. Ας πούμε με τα ρεμπέτικα μπορώ να γλεντήσω, να ‘ρθω σε έκσταση, αλλά να συγκινηθώ βαθιά μόνο η Δημοτική Παράδοση μπορεί να το κάνει αυτό.
Αλλά ακούω και σύγχρονα πράγματα. Ακούω και σύγχρονη, κλασική minimal μουσική, ακούω και αυτό που λένε rock, ακούω και ελληνικά… Δεν έχω στεγανά.

-Κακή μουσική κατά τη γνώμη σου δεν υπάρχει.
-Δεν υπάρχει καλή και κακή τέχνη. Υπάρχει η Τέχνη και η μη τέχνη. Δηλαδή τα «σκουπίδια» που θέλουν να πλασαριστούν σαν Τέχνη, αλλά δεν είναι. Η Τέχνη έχει κάποια συγκεκριμένα χαρακτηριστικά. Η Τέχνη σου αλλάζει τη ζωή, κατ’ αρχήν, προς το καλύτερο. Η Τέχνη είναι στοχασμός πάνω στην ανθρώπινη κατάσταση, σε βοηθά να γίνεις καλύτερος άνθρωπος. Αυτό είναι ένα βασικό κριτήριο για το τι είναι τέχνη και τι δεν είναι. Κατάλαβες; Δεν είναι τέχνη ας πούμε  αυτά τα «σκουπίδια» που μπαίνουν από το ένα αυτί και βγαίνουν από το άλλο έτσι μόνο και μόνο για να…τίποτα έτσι για να ξεχνιέται ο άνθρωπος. Η τέχνη δεν είναι για να σε κάνει να ξεχνάς, η Τέχνη είναι για να σε κάνει να θυμάσαι. Ακόμα και αν δεν είσαι καλά σε κάνει να θυμάσαι ότι δεν είσαι καλά, γιατί μόνο έτσι  μπορείς να αλλάξεις κιόλας τη ζωή σου προς το καλύτερο.

-Να σε ρωτήσω τώρα, Θανάση, για την κρίση που ζούμε στην Ελλάδα. Πρόκειται για οικονομική κρίση, αλλά έχει και ερείσματα πνευματικά.
-Ναι, εννοείται αυτό το πράγμα. Νομίζω ότι πάντοτε συνέβαινε. Οι παλαιότεροι έχουν βιώσει αυτές τις καταστάσεις, εμείς τις βιώνουμε τώρα και είναι κάπως για μας πρωτόγνωρα τα πράγματα. Αν και προσωπικά –ας πούμε- όλη μου την παιδική ηλικία την πέρασα χωρίς ηλεκτρικό ρεύμα. Με λάμπες πετρελαίου μεγάλωσα και διάβαζα. Και επειδή δεν είχαν να μας δώσουν φαγητό, για να μας κοροϊδέψουν για παράδειγμα να μην τρώμε πολύ τυρί, μας έλεγαν «μην τρως πολύ  τυρί βγαίνει από το κεφάλι» (γέλιο). Έβρισκαν λοιπόν διάφορα τεχνάσματα γιατί δεν είχαν να μας δώσουν. Θέλω να πω ότι τα 'χω ξαναβιώσει αυτά. Και πολύ περισσότερο οι μεγαλύτεροι που βιώσαν και τους πολέμους και όλα αυτά. Εκείνο όμως που αναγνωρίζω είναι ότι γίνεται μια μεγάλη αδικία. Την αστοχία και την πλεονεξία του χρηματοπιστωτικού συστήματος προσπαθούν να τη φορτώσουν στον απλό τον κόσμο, ο οποίος το μόνο που μπορώ να πω ότι «έφταιξε» είναι ότι αρκετοί από μας ζούσαν με παραπάνω πράγματα από αυτό που μπορούσαν. Δηλαδή έκαναν ζωή πιο πάνω από τις δυνατότητές τους και ξαφνικά τώρα βρέθηκαν ξεκρέμαστοι. Κατά τα άλλα όμως γίνεται κατά  βάση κάτι πολύ άδικο. Ποιά είναι η λύση τώρα;  Μια βασική λύση είναι να φύγει πολύς κόσμος  από την Αθήνα, η μισή Ελλάδα τουλάχιστον είναι στην Αθήνα και παρέχει υπηρεσίες…Σε ποιούς θα παρέχει υπηρεσίες. Δεν υπάρχει η δυνατότητα πλέον πέντε εκατομμύρια Έλληνες να παρέχουν υπηρεσίες. Θα πρέπει λοιπόν πολύς κόσμος να γυρίσει πίσω στην επαρχία και να ασχοληθούν με τον πρωτογενή τομέα, την κτηνοτροφία, τη γεωργία, τον τουρισμό και μετά από δεκαπέντε – είκοσι χρόνια να είμαστε σε καλύτερη φάση.

-Πιστεύεις δηλαδή ότι θα βγούμε πιο δυνατοί τελικά από την κρίση  ή θα είμαστε στα ίδια πάλι… απλά θα «σερνόμαστε»;
- Τίποτα δεν είναι απόλυτα κακό και τίποτα  απόλυτα καλό. Μέσα απ’ αυτή τη διαδικασία βλέπω ήδη κόσμο να έρχεται πιο κοντά, να είναι αλληλέγγυοι  ο ένας στον άλλον. Βλέπουμε βέβαια και το αντίθετο, δηλαδή η οργή που υπάρχει να στρέφεται κατά τη γνώμη μου σε λάθος δρόμο, όπως ας πούμε στην υπερψήφιση της Χρυσής Αυγής. Η οργή θα πρέπει να είναι δημιουργική, δεν πρέπει να στραφεί στη βία. Είναι ανάγκη να στραφεί σε δημιουργικά θέματα και να δείξουμε αλληλεγγύη και συντροφικότητα μεταξύ μας για να τα βγάλουμε πέρα.

- Πάνω σ’ αυτό πιστεύεις ότι οι πνευματικοί άνθρωποι, οι μουσικοί, οι καλλιτέχνες… γενικά…
-Δεν υπάρχει κατά τη γνώμη μου «πρέπει», δηλαδή αν μπει το «πρέπει» τα καταστρέφει όλα. Αν κάποιος αισθάνεται την ανάγκη να παρεμβαίνει ας το κάνει.

-Είναι ανάγκη να παίξουν (ενν. οι πνευματικοί άνθρωποι) κάποιο ρόλο έτσι δεν είναι;
-Αν κάποιος δεν αισθάνεται την ανάγκη δεν χρειάζεται να το κάνει. Και μόνο το να είσαι αυθεντικός σ’ αυτό που κάνεις, από μόνο του αυτό στηρίζει την ανθρώπινη αξιοπρέπεια…

-Να σου βγαίνει πηγαία…
-Ναι, μόνο αυτό, μόνο να έχεις αυθεντικότητα και να μην είσαι ψεύτικος είναι καλό – και μόνο αυτό – για την κοινωνία. Κατά τη γνώμη μου ένας πνευματικός άνθρωπος, ένας συγγραφέας ή ένας  φιλόσοφος θα πρέπει να βγει και να πει κάποια πράγματα – εάν έχει να πει. Ένας ας πούμε που γράφει τραγούδια για παράδειγμα δεν πρέπει κατ’ ανάγκη να μιλάει – μπορεί και να μην ξέρει να «μιλάει», δηλαδή…

-Μιλάει μέσα από τα τραγούδια του… μέσα από την Τέχνη του…
-Ναι, ναι, αν εκεί είναι αυθεντικός τότε αυτό από μόνο του αρκεί. Τώρα όμως αν έχει την ανάγκη, ας κάνει και μια παρέμβαση πιο ξεκάθαρη.

-Να πάμε τώρα λίγο Θανάση και σε θέματα ζωής, έτσι… φιλοσοφικά θα έλεγα…
-Εγώ δεν είμαι φιλόσοφος όμως…

-Μέσα από τα τραγούδια σου βλέπω όμως ότι φιλοσοφείς πολλές φορές…
-(γέλιο)… εντάξει…

-Σαν άνθρωπος φοβάσαι κάτι; Φοβάσαι το θάνατο ας πούμε;
-Σαφώς. Ο θάνατος κατ’ αρχήν είναι βασικό στοιχείο στη στιχουργία τη δικιά μου. Δηλαδή αν καθίσω και τα μετρήσω μπορώ  να  σου πω ότι κοντά στα μισά από αυτά που έχω κάνει λίγο ή πολύ έχουν να κάνουν με το θάνατο ή με το χρόνο που και αυτός…

-Με τη φθορά…
-Με τη φθορά γενικότερα να το πούμε έτσι. Σαφώς μ’ απασχολεί βαθιά, αλλά νομίζω ότι  επίσης μια λειτουργία της Τέχνης είναι αυτή: να κάνει πιο οικείες στον άνθρωπο τις μεγάλες και δύσκολες αυτές στιγμές, που ο θάνατος είναι η πιο μεγάλη στιγμή στον άνθρωπο. Πρέπει λοιπόν (ενν. η Τέχνη) να το κάνει πιο οικείο και αν γίνει πιο οικείο πλέον δε θα μας βασανίζει και τόσο. Είναι κάτι (ενν. ο θάνατος) που ο νους μας δεν το δέχεται. Είναι χαρακτηριστικό το κομμάτι «οι γριές» που το 'χω γράψει ακριβώς γι’ αυτό το λόγο και πως κυρίως στην ύπαιθρο, στην επαρχία ο άνθρωπος είναι πιο σωστός στην αντιμετώπιση του θανάτου. Οι άνθρωποι των πόλεων φοβούνται πολύ περισσότερο το θάνατο. Ο άνθρωπος της υπαίθρου βλέπει το θάνατο κάθε χρονιά. Ο γεωργός, ας πούμε αυτός που έχει ένα αμπελάκι, βλέπει τη ζωή και το θάνατο κάθε χρόνο. Το ίδιο και οι άλλοι για παράδειγμα οι κτηνοτρόφοι… όλοι ας πούμε. Οπότε δεν είναι τόσο έντρομη η συμπεριφορά τους απέναντι στο θάνατο. Οι άνθρωποι των πόλεων προσπαθούν να το εξορκίσουν πολύ… (γέλιο) πολύ περισσότερο αυτό. Και μένα προσωπικά εννοείται ότι μ’ απασχολεί η ανυπαρξία…

-Πιστεύεις ότι μετά θάνατον υπάρχει κάτι, δεν υπάρχει κάτι… τώρα βέβαια σου κάνω μια προσωπική ερώτηση…
-(γέλιο) Δεν το ξέρω αυτό…

-Γιατί όλοι οι άνθρωποι πιστεύω  πολλές φορές έχουμε τις αμφιβολίες μας. Η  αμφιβολία είναι συνυφασμένη με την ανθρώπινη φύση.
-Ναι… Δεν το ξέρω… (ενν. για τον εάν υπάρχει κάτι μετά). Προσωπικά δεν έχω νιώσει το θρησκευτικό συναίσθημα, την ύπαρξη του Θεού ας το πούμε ή έστω με τη μορφή που υπάρχει γύρω μας μέσα απ’ τις θρησκείες. Θα έλεγα ότι είμαι άθρησκος κατά κάποιο τρόπο, οπότε οι αγωνίες μου είναι ακόμα μεγαλύτερες, αλλά θα μπορούσα να απαντήσω εδώ με τον ωραίο τρόπο που απάντησε ο Γούντι Άλεν που είπε: «Δεν πιστεύω στη μετά θάνατον ζωή, αλλά καλού – κακού θα πάρω και μια αλλαξιά ρούχα μαζί μου». (γέλιο) Κατάλαβες; Δηλαδή ποτέ κανείς δεν είναι σίγουρος…

-Τίποτα, ναι…
-Πιθανώς… κάτι να μένει από μας. Ούτως ή άλλως ανακυκλωνόμαστε δηλαδή, η ύλη δε χάνεται… δε χάνεται. Γίνεται ενέργεια, η ενέργεια γίνεται ύλη… Δηλαδή τα κόκκαλά μου όταν θα μπω στο χώμα και όταν θα σαπίσει το σώμα μου θα μπουν τα σκουλήκια θα κάνουν κοπριά και από την κοπριά θα βλαστήσει ένα λουλούδι… Κατάλαβες; Τίποτα δεν χάνεται απολύτως. Το βασικό είναι το εξής: εάν έχουμε επίγνωση, ακόμα και όταν υπάρχει κάτι… αν έχουμε επίγνωση του παρελθόντος και των όσων έχουμε ζήσει, γιατί αν  ξαναυπάρχουμε και δεν έχουμε επίγνωση της προηγούμενής μας ύπαρξης είναι θάνατος αυτό. Δηλαδή αν δω σε μια άλλη ζωή τη μάνα μου – ξέρω 'γω – και δεν την αναγνωρίσω τότε τι νόημα έχει; Είναι σαν να μη γνωρίζει ο ένας τον άλλον… σαν να μην είχα ζήσει πριν… Κατάλαβες;

-Να κλείσουμε Θανάση τη συζήτησή μας με μια τελευταία ερώτηση: Βλέπω πάρα πολύ στο internet και γενικά ότι πάρα πολύς κόσμος  σ’ αγαπάει πραγματικά και μάλιστα πολλοί νέοι άνθρωποι. Είσαι από τους πιο αγαπημένους καλλιτέχνες. Τι έχεις να πεις γι’ αυτό;
-Αυτό το βλέπω εγώ περισσότερο στις ζωντανές εμφανίσεις, γιατί μέσα από το διαδίκτυο έχω ακούσει και πολύ άσχημα λόγια για μένα, φοβερά, φοβερά άσχημα λόγια. Το διαδίκτυο έχει αυτό το πράγμα: ότι μπορείς ανώνυμα να γράψεις το καθετί δηλαδή, και να καταστρέψεις και ανθρώπους.

-Γίνεται και «σκουπιδότοπος» πολλές φορές…
-Πάρα πολύ, πάρα πολύ… γράφονται πράγματα που δεν ισχύουν, ψεύδη… Ο καθένας βγάζει τους προσωπικούς του δαίμονες. Επειδή δεν μπορεί να τους διαχειριστεί ρίχνει το φταίξιμο σε άλλους και έτσι λοιπόν γίνεται “μύλος”. Θα προτιμούσα δηλαδή να μην υπήρχε η ανωνυμία μέσα στο διαδίκτυο. Θα πεις όμως πώς θα κατοχυρωθεί αυτό. Δεν γίνεται. Εντάξει, έχει και πολλά καλά (ενν. το διαδίκτυο) έχει και αρκετά άσχημα. Θα πρέπει απλά ο κόσμος να είναι υποψιασμένος και να μη δέχεται αβλεπί  ό,τι διαβάζει… ότι ντε και καλά ισχύει. Έτσι; Πόσο μάλλον όταν σ’ αυτό βάζουν και εικόνες “χαλκευμένες”, ψεύτικες. Θα πρέπει ο αναγνώστης να έχει πολλές πηγές και πολύπλευρη ενημέρωση για να βγάλει ένα συμπέρασμα. Δεν θα πρέπει να «τσιμπάει» με το πρώτο.

-Ευχαριστώ πάρα πολύ Θανάση.
-(γέλιο)

-Σ’ ευχαριστώ πολύ Θανάση από καρδιάς! Να είσαι καλά!
-(γέλιο) Να ‘σαι καλά και συ!

Δευτέρα 25 Μαρτίου 2013

Ο Umberto Eco γράφει για το «ψέμα των παρελάσεων» Ένα επίκαιρο κείμενο


Umberto Eco

«… Τι είναι μια στρατιωτική παρέλαση; Μια παράσταση κατά την οποία από τη μια μεριά προσφέρεται (στο ντόπιο κοινό) ένα θέαμα αντρών με ωραίες στολές, κρόσια, γαλόνια, σημαίες, τυμπανοκρουσίες, σαλπίσματα και χορογραφικά σχεδιασμένους βηματισμούς, αλλά από την άλλη προσφέρεται σε όλους, περιλαμβανομένων και των ξένων παρατηρητών, μια πληροφόρηση σχετικά με τη δύναμη και την αποτελεσματικότητα του στρατού της χώρας...

»… Εδώ όμως γεννιέται μια αντίφαση ανάμεσα στην τελετή και τη μυθολογία της στρατιωτικής παρέλασης. Γιατί η παρέλαση έχει την τάση να δίνει απαγορευμένες πληροφορίες τη στιγμή που οποιοσδήποτε πολίτης θα έδινε σε τρίτους (με γράμμα, με μήνυμα κλεισμένο σε μπουκάλι,….) πληροφορίες σχετικά με τη σύσταση των ενόπλων δυνάμεων (πόσα μαχητικά αεροπλάνα, πόσοι πύραυλοι, πόσα μεταγωγικά) θα δικαζόταν αμέσως για κατασκοπία, κι αυτό ισχύει για όλες τις χώρες.

Κυριακή 24 Μαρτίου 2013

Έπραξε ορθά ή όχι ο Πατριάρχης επισκεπτόμενος τον νέο Πάπα;



Του Κώστα Νούση, Θεολόγου - Φιλολόγου

Το θέμα δεν είναι καθόλου απλό, μα ούτε και τόσο περίπλοκο. Σπάει τη μακραίωνη παράδοση ο Οικουμενικός μας Πατριάρχης και πατήρ των απανταχού Ορθοδόξων και επισκέπτεται τον νεοεκλεγέντα Ποντίφικα Φραγκίσκο σε μια κίνηση άκρως σημειολογική. Αυτόκλητος σχεδόν απεφάσισε να ξεπεράσει το γράμμα ενός άγραφου νόμου που συντάχθηκε μέσα στην κακοήθεια της ιστορίας και από το μίσος του διαβόλου για την Εκκλησία του Χριστού.
            Η κίνηση τούτη ήταν μια ενέργεια «καθόδου», ένα βήμα ταπείνωσης, μια μορφή κένωσης. Ο έχων τα πνευματικά σκήπτρα της Εκκλησίας – η οποία διαφυλάσσει μαζί με την ιστορική διαδοχή των Αποστόλων και την αρχέγονη χριστιανική διδαχή και παράδοση, μιας Εκκλησίας που ταυτίζεται όνομα και πράγμα με τη μια Εκκλησία του Κυρίου, που ακούει στην κλητική, όσο και ουσιαστική, προσφώνηση της Ορθοδοξίας - κενώνει εαυτόν και τους συν αυτώ άπαντας σε μια πράξη και κλήση αγαπητικής αλληλοπεριχώρησης.

Σάββατο 23 Μαρτίου 2013

Υποκρισίας το ανάγνωσμα...


 Του Χρήστου Γκουνέλα
 Θεολόγου

 Πριν λίγες μέρες παρακολουθήσαμε από τα πάσης φύσεως Μέσα Ενημέρωσης  την ενθρόνιση του νέου Πάπα. Τονίσθηκε ιδιαίτερα ότι θα είναι ο Πάπας των φτωχών, ότι ταξιδεύει και με...αστικό και ότι από 'δω και πέρα θα λέγεται Φραγκίσκος, με τη συνεπακόλουθη σημειολογία αυτού του ονόματος, αφού το είχε ο Φραγκίσκος της Ασίζης, προστάτης εν ζωή φτωχών και αρρώστων.
Πάντως προσωπικά όταν άκουσα όλα αυτά, μια λέξη μου ήρθε πρώτη στο μυαλό: υποκρισία. Ένα σωρό επικοινωνιακά τεχνάσματα για να καταφανεί το καινούργιο. Μέχρι και το Ευαγγέλιο στην τελετή της ενθρόνισης διαβάσθηκε στα Ελληνικά γιατί λέει ότι ο νέος Πάπας προσβλέπει σε μια νέα βάση των σχέσεων της Ρωμαιοκαθολικής και της Ορθόδοξης Εκκλησίας.

Τετάρτη 20 Μαρτίου 2013

Οι ανησυχίες Juncker για πόλεμο στην Ευρώπη



Zan Klod Juncker

Γιώργος Πρεβελάκης

 "Όποιος θεωρεί ότι το αιώνιο ζήτημα ειρήνης και πολέμου στην Ευρώπη έχει οριστικά αποκοιμηθεί, ενδέχεται να διαπράττει ένα μνημειώδες λάθος".  Jean-Claude Juncker

Στην συνέντευξή του στο Spiegel, ο Jean-Claude Juncker τοποθετεί την κρίση στην πραγματική της βάση, την γεωπολιτική. Eπιμένει στην ομοιότητα των συνθηκών τις παραμονές του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου, με τις σημερινές. Επισημαίνει ότι και τότε όλοι απέκλειαν τον πόλεμο, με επιχείρημα την αλληλοδιείσδυση των ευρωπαϊκών οικονομιών. Υπενθυμίζει ότι η ευρωπαϊκή οικοδόμηση είχε γεωπολιτικό στόχο: την εξασφάλιση της ειρήνης. Υπερβαίνοντας τον τεχνοκρατικό λόγο, ο τέως Πρόεδρος του κατ'εξοχήν οικονομικού οργάνου της Ευρώπης, του Eurogroup, υποδεικνύει την οδό για να κατανοηθεί η λογική του τρέχοντος ευρωπαϊκού οικονομικού παραλογισμού.

Παρασκευή 15 Μαρτίου 2013

SAN MICHELE: Η ταινία και το τραγούδι του Θανάση Παπακωνσταντίνου


Το Φεβρουάριο του 2011 κυκλοφόρησε ο δίσκος του Θανάση Παπακωνσταντίνου με τον τίτλο " Ο ελάχιστος εαυτός"  όπου ανάμεσα στα δώδεκα θαυμάσια τραγούδια του δίσκου αυτού είναι και το τραγούδι San Michele το οποίο γράφτηκε με αφορμή την ταινία των αδερφών Taviani "SAN MICHELE AVENA UN GALLO".
Παραθέτουμε στη συνέχεια το συγκεκριμένο συγκλονιστικό τραγούδι του Θανάση Παπακωνσταντίνου και την υπόθεση της ταινίας.

"San Michele"

SAN MICHELE AVEVA UN GALLO (1972)

Ένα χρόνο πριν το Allonsanfan που για πολλούς αποτελεί το αριστούργημα των δύο σκηνοθετών, οι Taviani παρέδιδαν ένα σφιχτοδεμένο στοχασμό πάνω στο είδος και την σημασία της πολιτικής στράτευσης. Το δίπολο στο οποίο προβληματίζονται είναι η αναρχική - ένοπλη επαναστατική δράση από την μία πλευρά, και η μαρξιστική παιδεία – ιδεολογία από την άλλη. Δομικά η ταινία είναι εμφανώς χωρισμένη σε τρία μέρη τα οποία αν και συγκεντρωμένα στο χώρο (το χωριό, ένα κελλί και η βάρκα αντίστοιχα), εκτείνονται χρονικά σε ένα διάστημα δέκα ετών. Αφορμή για την ταινία αποτέλεσε, κατά πάσα πιθανότητα, η «ευρωκομμουνιστική» πολιτική που άρχισε να υιοθετεί το 1971 το Κομμουνιστικό Κόμμα, του οποίου μέλη ήταν ο Paolo και ο Vittorio.

Τρίτη 12 Μαρτίου 2013

Ο Θανάσης Παπακωνσταντίνου για το σχέδιο "Αθηνά"

ΜΑΘΑΙΝΟΝΤΑΣ ΟΤΙ ΘΕΛΟΥΝ ΝΑ ΚΛΕΙΣΟΥΝ ΤΟ ΤΜΗΜΑ ΛΑΪΚΗΣ ΚΑΙ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΗΣ ΜΟΥΣΙΚΗΣ ΣΤΑ ΤΕΙ ΑΡΤΑΣ

  Οι περισσότεροι πολιτικοί που έχουν περάσει από τη χώρα μας-και την έχουν καταστρέψει- είναι, σε μεγάλο βαθμό, απολίτιστοι. Αποξηραμένοι τεχνοκράτες, κομπιναδόροι και ψεύτες. Επειδή η παιδεία και ο πολιτισμός δουλεύουν βαθειά και μακροπρόθεσμα, ποτέ δεν ήταν στις προτεραιότητες αυτών που μας κυβερνούν. Θέλουν να δείχνουν άμεσα ότι παράγουν έργο, μπας και ξεγελάσουν τους ιθαγενείς για να τους ξαναψηφίσουν. Και επίσης, δεν τους συμφέρει να επενδύσουν σ΄αυτούς τους δύο πυλώνες της κοινωνικής ζωής γιατί ένα λαό με παιδεία και ακμαίο πολιτισμό, πολύ πιo δύσκολα μπορούν να τον καθυποτάξουν. Είναι λοιπόν προφανές αυτό που γίνεται σήμερα. Η συμμαχία διεφθαρμένων πολιτικών και αδηφάγου χρηματοπιστωτικού συστήματος, στην προσπάθειά της να επιβιώσει, τα πρώτα που εγκαταλείπει είναι η παιδεία και ο πολιτισμός.
  Το τμήμα λαϊκής και παραδοσιακής μουσικής των ΤΕΙ Άρτας καλύπτει και τις δύο σπουδαίες ανθρώπινες κατακτήσεις. Εκπαιδεύει στον πολιτισμό. Και δεν είναι λόγια του αέρα αυτά που λέω. Το λέω με βεβαιότητα γιατί γνωρίζω εξαιρετικούς μουσικούς, που είναι καθηγητές της σχολής-με μερικούς από αυτούς είμαι χρόνια συνεργάτης-αλλά και αποφοιτήσαντες που είναι άξιοι συνεχιστές της μουσικής μας παράδοσης. Αυτή η παράδοση είναι από τα λίγα πράγματα που με κάνουν να νοιώθω τυχερός που ζω σ’ αυτό τον τόπο. Και αισιόδοξο, ότι στο τέλος η τέχνη θα κερδίσει. Ένα κλαρίνο που φέρνει δάκρυα στα μάτια, μπορεί να κάνει σκόνη όλα τα σούργελα της βουλής. Και να οδηγήσει την οργή που νοιώθουμε, όχι στη φασιστική σχιζοφρένεια αλλά στο στοχασμό και στην αλληλεγγύη.
  Αγαπητοί καθηγητές και σπουδαστές, ακόμα κι αν κάνουν το ατόπημα και κλείσουν το τμήμα, οδηγώντας κάποιους από σας ως και στην απόγνωση, χρησιμοποιήστε την αρχέγονη φλόγα της μουσικής κι ανάψτε μια φωτιά στη μέση, να ‘ρθουν να ζεστάνουν τα χέρια τους οι παγωμένοι.

Θανάσης Παπακωνσταντίνου


Πηγή: facebook thanasis papakonstantinou

Κυριακή 10 Μαρτίου 2013

Η Παραβολή της Τελικής Κρίσης



Του Χρήστου Γκουνέλα, 
θεολόγου

Βρισκόμαστε ήδη στην τρίτη Κυριακή του Τριωδίου, και βαίνουμε ολοταχώς προς τη Μεγάλη Τεσσαρακοστή, την πιο πένθιμη περίοδο του Εκκλησιαστικού έτους, αλλά και περίοδο χαρμολύπης ταυτόχρονα.  Λύπη για τη φθορά που κυριαρχεί  στον κτιστό κόσμο. Χαρά για την Ανάσταση του Χριστού, που γνωρίζουμε ότι ακολουθεί στο τέλος της Σαρακοστής.
Αυτόν τον καιρό περνάει δύσκολα και ο Ελληνισμός περιμένοντας τη δική του Ανάσταση, που πρώτα απ’ όλα είναι ανάγκη  να είναι πνευματική, και μετά να κατακλύσει όλο του το είναι. "Νύν πάντα πεπλήρωται φωτός ουρανός τε και γη και τα καταχθόνια", όπως λέει ο υμνωδός στον Κανόνα της Αναστάσεως το βράδυ της Λαμπρής.
Σχεδόν πάντα στη ροή της ιστορίας οι ελπίδες των ανθρώπων διαψεύσθηκαν, ακόμα και όταν εναποτέθηκαν σε "σωτήρες". 
Η Εκκλησία από την άλλη πάντα διακηρύττει, ότι ένας είναι ο Σωτήρας και, ότι "εντός ημών εστί η Βασιλεία των Ουρανών", όπως πολύ παραστατικά φαίνεται και από την παραβολή της τελικής κρίσης της Απόκρεω.
Ο Χριστός με συμβολικές, εξάπαντος, εικόνες από την ποιμενική, δικαστική και πολιτική ζωή  εξηγεί στην ανθρωπότητα πώς  αυτή θα κριθεί. Ως μοναδικό κριτήριο αυτής της δίκαιης κρίσης προβάλλεται από τον Ιησού η αγάπη που δε γνωρίζει κοινωνικά, φυλετικά, θρησκευτικά ή οποιαδήποτε άλλα όρια. Όποιος ξεπερνά τον εγωισμό του και αγαπά τον άλλον άνθρωπο, τότε στο πρόσωπο του άλλου αγαπά τον ίδιο το Χριστό, ενώ όταν δεν τον αγαπά, δεν αγαπά και τον ίδιο το Χριστό, όπως μας πληροφορεί μέσω της Παραβολής. Συνεπώς, ο Παράδεισος και η Κόλαση ξεκινούν από αυτή τη ζωή ως επιλογές του τρόπου ζωής. Κοινωνία προσώπων μεταξύ τους και με το Θεό είναι ο Παράδεισος, βάσει του Τριαδικού τρόπου ύπαρξης, ενώ αντίθετα η Κόλαση είναι η απουσία της κοινωνίας των προσώπων μεταξύ τους και με το Δημιουργό, η τέλεια μοναξιά, που συνεχίζεται και μετά θάνατον, αν δεν υπάρξει η αλλαγή του τρόπου ζωής δια μέσου της ειλικρινούς μετάνοιας και του Μυστηρίου της. Τη στιγμή του θανάτου του κάθε ανθρώπου συμβαίνει η προσωπική του μερική κρίση. Αυτή είναι μια στιγμή που κανένας δεν γνωρίζει πότε θα έρθει, γι’ αυτό και η Εκκλησία καλεί τους πιστούς να έχουν μνήμη θανάτου όχι βεβαίως  για να απαισιοδοξούν, αλλά  για να είναι - όσο το δυνατόν- έτοιμοι για το μυστήριο του θανάτου.
Χαρακτηριστική είναι η συγκλονιστική διήγηση του αββά Μακαρίου στα αποφθέγματά του. Ο αββάς Μακάριος χτυπάει με το μπαστούνι του, όπως βάδιζε, το κρανίο ενός αιρεσιάρχη που ήταν πεταμένο στην έρημο. Κι αμέσως η ψυχή του στην κόλαση σκιρτά και αισθανόμενη την επαφή του Αγίου τον παρακαλεί να προσευχηθεί για ανακούφιση.  Στην ερώτηση του αββά ποια είναι η κατάστασή τους εκεί στην κόλαση, ο κολασμένος του λέει πως το πρόσωπο του καθενός είναι κολλημένο στη ράχη του άλλου, και δεν μπορεί κανένας να αντικρίσει τα πρόσωπο του άλλου. Τον παρακαλεί τελικά να προσευχηθεί για να μπορέσουν να δουν λιγάκι το πρόσωπο του διπλανού τους.
Εικόνες για την Κόλαση ως τόπος τιμωρίας με δεσμωτήρια ή φωτιές δεν ανήκουν βεβαίως στην Ορθόδοξη πίστη. Ο Θεός είναι πανταχού παρών, απλά όμως στην Κόλαση οι ψυχές δεν νιώθουν την Παρουσία Του και αυτό γιατί δεν θέλουν οι ίδιες και διότι σύμφωνα με τον Άγιο Ιωάννη τον Δαμασκηνό, η κατάσταση μετά τον θάνατο του ανθρώπου παγιώνεται, αφού υπόκεινται σε μερική κρίση (όπως ειπώθηκε παραπάνω) και αναλόγως προγεύονται τον Παράδεισο ή την Κόλαση αναμένοντας παράλληλα και την τελική κρίση. Τα μνημόσυνα που τελούνται απαλύνουν τις ψυχές που προσδοκούν το έλεος του Θεού, το οποίο μόνο ο Ίδιος γνωρίζει μέχρι που μπορεί να φτάσει χωρίς να παραβιάζει την ανθρώπινη ελευθερία. Άλλωστε πώς αλλιώς θα μπορούσε να γίνει, ως απόλυτη ελευθερία που είναι ο Ίδιος.
Για το χρόνο της Τελικής Κρίσης, της Δευτέρας Παρουσίας του Χριστού, όπως είναι ευρέως γνωστή, ο Χριστός δεν μας πληροφορεί για το πότε ακριβώς θα γίνει παρά μόνον ότι θα έρθει "ως κλέπτης μέσα στην νύχτα", δηλαδή ξαφνικά. Κατά καιρούς βεβαίως ακούγονται από διάφορες ομάδες και ανθρώπους συγκεκριμένες χρονολογίες κάτι το οποίο είναι παντελώς ανυπόστατο και ουδεμία σχέση έχει με την πίστη της Εκκλησίας.
Η Δευτέρα Παρουσία, επίσης, θα έχει εκπλήξεις, σύμφωνα με τα λεγόμενα του Χριστού.  Άνθρωποι που κατά τη δική μας κρίση θα περιμέναμε να είναι κοντά Του, τελικά δεν θα είναι, και το αντίστροφο: άνθρωποι δηλαδή, που πάλι κατά τη δική μας κρίση, δεν θα περιμέναμε να είναι κοντά Του, τελικά θα είναι. Άλλη η κρίση των ανθρώπων, και άλλη -ευτυχώς- η Δικαιοσύνη του Θεού.
Μεγάλο μυστήριο η ζωή και ο θάνατος, και η Εκκλησία ζει καθημερινά μέσα στο φθαρτό κόσμο το μεγαλύτερο θαύμα της ζωής και του θανάτου, την Ανάσταση, καλώντας όλο τον κόσμο να τη ζήσει. "Νύν πάντα πεπλήρωται Φωτός…".

Τετάρτη 6 Μαρτίου 2013

Τελικά η Μητέρα Τερέζα δεν ήταν και τόσο...αγία;




Για αμφιλεγόμενες μεθόδους θεραπείας, αμφισβητούμενες πολιτικές επαφές και ύποπτες οικονομικές συναλλαγές της Μαρίας Τερέζας κάνουν λόγο δύο ερευνητές από τα Πανεπιστήμια του Μόντρεαλ και της Οτάβα.
Αφού ανέλυσαν περίπου τριακόσια ντοκουμέντα σχετικά με τη ζωή της Μητέρας Τερέζας, στην έρευνά τους, η οποία δημοσιεύεται στο Journal of Studies in Religion/Sciences, οι δύο ερευνητές Δρ Σερζ Λαριβί και Δρ Ζεβενί Σενάρ υποστηρίζουν ότι ανακάλυψαν λεπτομέρειες που εκθέτουν την αλβανικής καταγωγής καθολική μοναχή, η οποία μετά το θάνατό της το 1997 οσιοποιήθηκε από τον Πάπα Ιωάννη Παύλο Β'.

Κυριακή 3 Μαρτίου 2013

Νέα για τη Συναυλία του Θανάση Παπακωνσταντίνου στην Κρανέα Ελασσόνας


  Φίλες και φίλοι, πλησιάζει η ημέρα όπου ο Θανάσης Παπακωνσταντίνου θα δώσει μια μοναδική, αξέχαστη Συναυλία, στον τόπο καταγωγής της οικογένειάς του, την Κρανέα Ελασσόνας.
 Προσκεκλημένος από το Μορφωτικό Σύλλογο της Κρανέας (ΜΕΣΚΕ) ο Θανάσης Παπακωνσταντίνου θα τιμήσει τον τόπο καταγωγής του και όλοι εμείς θα τιμήσουμε το μεγάλο αυτόν δημιουργό δίνοντας "το παρών" στη Συναυλία και τραγουδώντας μαζί του τα τραγούδια του.