Παρασκευή 31 Μαΐου 2013

Ο αρχαιοελληνικός πολιτισμός και η νόθα δυτικοευρωπαϊκή συνέχειά του



 Του Σωτήρη Γουνελά,

Ο Κ. Παπαιωάννου είναι ένας εξαιρετικός φιλόσοφος-μελετητής-οραματιστής. Τα έργα του είναι κάτι ανάμεσα σε δοκίμιο-μελέτη αλλά καθένα τους προδίδει μεγάλη αναζήτηση, εποπτεία και εγρήγορση. Αυτό σημαίνει γνώση και εμβάθυνση σε περιοχές του λόγου και του πνεύματος αρχαιότερες και νεώτερες. Στις αρχαιότερες περιλαμβάνονται η αρχαία Ελλάδα με την τραγικούς της, τη φιλοσοφία της και την ιστορία της, η Π. Διαθήκη με έμφαση στους προφήτες και η ιστορία των Εβραίων, η χριστιανική παράδοση ανατολική και δυτική, ενώ στις νεώτερες βασικά έργα του ευρωπαϊκού πολιτισμού όπως των  Καντ, Χέγκελ, Μαρξ. Όμως δεν μένει εκεί. Αναπτύσσει μια σκέψη σπουδής κριτική και ακονισμένη καθώς τον ενδιαφέρει να εντοπίσει τον πυρήνα ή τους πυρήνες του ευρωπαϊκού λόγου ή της ‘περιπέτειας του πνεύματος’, όπως γράφει στη εισαγωγή στην Αποθέωση της ιστορίας ο Γ. Καραμπελιάς. Επιχειρώντας να εμβαθύνει μέσα τους, απομονώνει ιδιαίτερες πλευρές τους και παραλληλίζει με αρχαιότερα έργα ή συγκρίνει εποχές και ιστορικές περιόδους αρχαιότερες με νεώτερες.

Εάν μελετήσει κανείς το έργο του θα βρεθεί μπροστά στα ερωτήματα: ποιός είναι ο σημερινός άνθρωπος και από πού έρχεται; ποιός είναι ο έλληνας ή ο ευρωπαίος κάτοικος μιας χώρας της Ευρώπης, ποιός ο αλλοδαπός που περιφέρεται ή εγκαθίσταται εκεί, ποιός ο φοιτητής που πηγαινοέρχεται ανάμεσα Αμερική και Ευρώπη, ποιός ο επιχειρηματίας, ο καθηγητής, ο τεχνικός; Ποιός είναι και τί σχέση μπορεί να έχει ο άνθρωπος αυτός με το ‘εδιζησάμην εμεωυτόν’ του Ηράκλειτου, με το ‘γνώθι σαυτόν’ του μαντείου και του Σωκράτη και με το ‘η βασιλεία των ουρανών εντός υμών έστιν’ του Ευαγγελίου; Και τέλος ποιός είναι ο άνθρωπος αυτός σε σχέση με τον σύγχρονο μηδενισμό;

Τετάρτη 22 Μαΐου 2013

Μια ρεαλιστική «πολιτική ουτοπία»



του Χρήστου Γιανναρά,

Ο όρος «πολιτική ουτοπία» δηλώνει στόχους πολιτικούς αντικειμενικά ανέφικτους. Mπορεί όμως να δηλώνει και στόχους απλώς υποκειμενικά απροσπέλαστους. Eίναι άλλο πράγμα οι δεδομένοι, φανερά για όλους ανυπέρβλητοι αποκλεισμοί από μεγαλεπήβολες στοχεύσεις, και εντελώς άλλο η υποκειμενική ανικανότητα, απαιδευσία ή ατολμία που αποκλείει τους διαχειριστές της πολιτικής εξουσίας από ζωτικές σκοποθεσίες.


H διάκριση του ρεαλιστικού από τον ουτοπικό χαρακτήρα μιας πολιτικής στόχευσης, η «αντικειμενική» της εκτίμηση, δεν είναι καθόλου εύκολη – καθόλου συνάρτηση της «γνώμης των πλειόνων»: O ταλαντούχος ηγέτης ενδέχεται να βλέπει δυνατότητες, εκεί που εμείς οι υπόλοιποι βλέπουμε μόνο αποκλεισμούς – όπως ο προικισμένος ζωγράφος βλέπει χρώματα, εκεί που εμείς διακρίνουμε μόνο κλιμακώσεις του γκρίζου. Tυπικό παρακολούθημα της ιστορικής παρακμής του Eλληνισμού σήμερα είναι και η συλλογική, παραλυτική των πάντων ακρισία: η άνοδος σε καίριες ηγετικές θέσεις ακόμα και ανθρώπων με φανερή διανοητική υστέρηση, η ανάθεση καίριων πολιτικών ευθυνών σε εντελώς αδοκίμαστους για το πολιτικό τους ταλέντο «τεχνοκράτες». (Θυμηθείτε: Δημ. Δρούτσας, υπουργός Eξωτερικών!, Γ. Παπακωνσταντίνου και I. Στουρνάρας, «τσάροι» της Oικονομίας!, Πάνος Παναγιωτόπουλος, υπουργός Eθνικής Aμυνας! και πλήθος ανάλογα).

Κυριακή 12 Μαΐου 2013

Ιερώνυμος: Η Ελλάδα θα βγει από το αδιέξοδο


«Μεγάλο κεφάλαιο της ιστορίας μας» και «Ελλάδα έξω από τα σύνορα της Ελλάδος» χαρακτηρίζει την Ομογένεια σε συνέντευξή του στην ημερήσια ομογενειακή εφημερίδα «Εθνικός Κήρυκας» ο Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και πάσης Ελλάδος Ιερώνυμος, ο οποίος, όπως σημειώνεται, είναι ο πρώτος Προκαθήμενος της Εκκλησίας της Ελλάδος που επισκέπτεται επίσημα την Ελληνοαμερικανική κοινότητα τα τελευταία πενήντα χρόνια.




Ο Αρχιεπίσκοπος Ιερώνυμος είναι προσκεκλημένος του Αρχιεπισκόπου Αμερικής Δημητρίου και θα ξεκινήσει την επίσκεψή του την Τετάρτη 15 Μαΐου από τη Βοστώνη, όπου το Σάββατο στις 18 Μαΐου θα αναγορευθεί επίτιμος διδάκτωρ Θεολογίας από τη Θεολογική Σχολή του Τιμίου Σταυρού. Την επομένη μέρα το βράδυ, θα μεταβεί στη Νέα Υόρκη.

Σε ερώτηση «πώς τα βγάζετε πέρα οικονομικά» για τη συμβολή της Ελληνικής Εκκλησίας σε ευπαθείς κοινωνικές ομάδες του Ελληνικού λαού, ο Αρχιεπίσκοπος Ιερώνυμος είπε: «βοηθούν όλοι οι Έλληνες ακόμα και οι πτωχοί, λιγότερο οι πλούσιοι», ενώ επισήμανε και τη βοήθεια της Ομογένειας, λέγοντας «θα πρέπει να αναφερθούμε και στη βοήθεια πολλών ομογενών, της Αμερικής και άλλων χωρών, που συνεισφέρουν μέσω των Ορθοδόξων και άλλων Εκκλησιών».

Σάββατο 4 Μαΐου 2013

Ανάσταση: ένα παραμύθι για μεγάλους (;)




Του Κώστα Νούση
Θεολόγου-Φιλολόγου

Διαλεγόμενος με τους γυμνασιόπαιδες – και δι’ αυτών με  τα οικογενειακά τους περιβάλλοντα ως κατ’ εικόνα εκείνων παράγωγα - για το θέμα της Ανάστασης, δεν αποφεύγεις πολλές φορές τη θλιβερά τραγική διαπίστωση πως αυτή δε συνιστά πλέον για τον σύγχρονο άνθρωπο γεγονός πίστης, αλλά μάλλον μύθο (εθνικής προέλευσης και παραδοσιακής κατανάλωσης κυρίως) στην καλύτερη των περιπτώσεων, να μην πω παραμυθάκι που κυκλοφορεί με μια διάθεση θυμηδίας και με κάποια ειρωνικής απόχρωσης ευτραπελία. Όταν, μάλιστα, πληροφορείσαι πως τέτοια και τόση αγνωστικιστική ρευστότητα κυκλοφορεί στις ψυχές ουκ ολίγων παλαιότερων Νεοελλήνων, ανθρώπων πιο «φυσικών» και όμορων εξ επόψεως χρονικής και ψυχοσυνθετικής στις ελληνοχριστιανικές μας ρίζες – διότι, όπως και να το κάνουμε, οι νεότερες γενιές αποτελούν φωτοκόπιες της παγκοσμιοποίησης και προκάτ του εξαμερικανισμένου και γενικότερα του δυτικού τρόπου ζωής – τότε στ’ αλήθεια καταθλίβεσαι. Και αναπόφευκτα σου ’ρχεται στον νου το προφητικό παράπονο του Κυρίου: «πλην ο Υιός του ανθρώπου ελθών άρα ευρήσει την πίστιν επί της γης» (Λουκ. 18:8);